gréifen
1) хапа́ць, схапі́ць (каго-н.,
2) бра́цца, узя́цца (за
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
gréifen
1) хапа́ць, схапі́ць (каго-н.,
2) бра́цца, узя́цца (за
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
па́мять
1. па́мяць, -ці
храни́ть па́мять о поги́бших геро́ях захо́ўваць па́мяць аб загі́нулых геро́ях;
зри́тельная па́мять зро́кавая па́мяць;
слухова́я па́мять слыхава́я па́мяць;
плоха́я па́мять дрэ́нная па́мяць;
хоро́шая па́мять до́брая па́мяць;
вы́учить на па́мять вы́вучыць на па́мяць;
вы́пасть из па́мяти вы́пасці з па́мяці (галавы́);
запечатле́ться в па́мяти захава́цца (заста́цца) у па́мяці;
е́сли мне па́мять не изменя́ет калі́ мяне́ па́мяць не падво́дзіць;
2. (воспоминание) па́мяць, -ці
в па́мять у па́мяць;
подари́ть на па́мять падары́ць на ўспамі́н (на па́мяць);
оста́вить о себе́ до́брую па́мять пакі́нуць пра
3. (сознание) па́мяць, -ці
больно́й лежа́л без па́мяти хво́ры ляжа́ў без па́мяці (у непрыто́мнасці);
◊
без па́мяти а) (любить, восхищаться
ве́чная па́мять ве́чная па́мяць;
на мое́й па́мяти на маёй па́мяці, за маёй па́мяццю;
по па́мяти па па́мяці;
по ста́рой па́мяти па старо́й па́мяці;
на па́мять а) (наизусть) на па́мяць; б) (давать, дарить
на све́жую па́мять на све́жую па́мяць;
коро́ткая (кури́ная, дыря́вая) па́мять каро́ткая (куры́ная, дзіра́вая) па́мяць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
труд
1. пра́ца, -цы
физи́ческий и у́мственный труд фізі́чная і разумо́вая пра́ца;
тво́рческий труд тво́рчая пра́ца;
обще́ственно необходи́мый труд грама́дска неабхо́дная пра́ца;
коллекти́вный труд калекты́ўная пра́ца;
абстра́ктный труд
конкре́тный труд
овеществлённый труд
вольнонаёмный труд вольнанаёмная пра́ца;
разделе́ние труда́ падзе́л пра́цы;
люди труда́ лю́дзі пра́цы;
гимн труду́ гімн пра́цы;
усло́вия труда́ умо́вы пра́цы;
2.
по́сле дневны́х трудо́в мо́жно отдохну́ть пасля́ дзённых турбо́т мо́жна адпачы́ць;
3. (усилие) намага́нне, -ння
без труда́ без вялі́кіх намага́нняў; (легко) лёгка;
4. (услуга)
он ничего́ не взял за труды́ ён нічо́га не ўзяў за паслу́гу;
5. (произведение) пра́ца, -цы
нау́чный труд навуко́вая пра́ца;
6. / труды́ (названия научных журналов, сборников) пра́цы,
◊
взять на себя́ труд узяць на
не дать себе́ труда́ не патурбава́цца, не паклапаці́цца, не пару́піцца, не падба́ць;
с трудо́м насі́лу, з ця́жкасцю; (едва) ле́дзьве, ледзь;
труд челове́ка ко́рмит, а лень по́ртит
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
call2
1. называ́ць, дава́ць імя́;
2. клі́каць, зваць, гука́ць;
call for help клі́каць на дапамо́гу;
call on/upon someone to do
call to mind узга́дваць, успаміна́ць, прыпаміна́ць;
call to witness закліка́ць у све́дкі;
call
till called for да запатрабава́ння
3. тэлефанава́ць, звані́ць, выкліка́ць па тэлефо́не;
call an ambulance/a doctor/a taxi выкліка́ць ху́ткую дапамо́гу/до́ктара/таксі́
4. скліка́ць, ззыва́ць, арганізо́ўваць;
call a meeting скліка́ць сход
5. наве́дваць, захо́дзіць, заві́тваць;
call at захо́дзіць куды́
call on
♦
call a spade a spade называ́ць рэ́чы сваі́мі імёнамі;
call it a day
call
call
call
call back
call back one’s words узя́ць свае́ сло́вы наза́д
call forth
call in
1. выкліка́ць, запраша́ць; пасыла́ць па (каго́
2. патрабава́ць вярну́ць (доўг);
call in/into question ста́віць пад сумне́нне
call off
call out
call up
1. тэлефанава́ць, звані́ць па тэлефо́не
2. выкліка́ць (успаміны)
3. прызыва́ць на во́інскую/вайско́вую слу́жбу
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
праз предлог с
1. (проходя, минуя какую-л. среду) сквозь; че́рез;
2. (при обозначении предмета, через который совершается действие) в;
3. (по прошествии) че́рез, спустя́;
4. на протяже́нии (чего);
5. (посредством чего-л.) че́рез;
6. (по вине, по причине) из-за, че́рез (кого, чего); (о причине — ещё) всле́дствие (чего); за (чем);
7. сквозь;
8. (со словами «мера», «сіла»
◊ глядзе́ць п. па́льцы — смотре́ть сквозь па́льцы;
сказа́ць п. зу́бы — сказа́ть сквозь зу́бы;
глядзе́ць праз ружо́выя акуля́ры — смотре́ть сквозь ро́зовые очки́;
сам (само́) п.
як п. сон — как сквозь сон
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сам,
1.
2.
◊ сам-на́сам — с гла́зу на гла́з;
сам не свой — сам не свой;
сам па сабе́ — сам по себе́; как таково́й;
сам (сама́, само́) сабо́й — сам (сама́, само́) собо́й;
сам сабе́ гаспада́р — сам себе́ хозя́ин;
сам сабе́ галава́ — сам себе́ голова́;
сам сабе́ — про себя́;
быць самі́м сабо́ю — быть сами́м собо́ю;
сам не рад — (и) сам не рад;
сам праз
сам не ў сабе́ — сам не свой;
само́ сабо́й разуме́ецца (зразуме́ла) — само́ собо́й разуме́ется;
сам чорт не разбярэ́ — сам чёрт не разберёт;
які́я са́мі, такі́я і са́ні —
са́мі з вуса́мі —
не капа́й друго́му я́мы (я́му), сам ува́лішся ў яе́ —
сам не гам і друго́му не дам —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Каламу́ціць ’муціць, рабіць каламутным’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
узя́ць
1.
2. задра́ть, заре́зать;
3. (пад што, на што) приня́ть (во что), подве́ргнуть (чему), взять (на что);
4. (поместить) взять, заключи́ть;
◊ у. сваё — взять своё;
у. за каўне́р — взять за ши́ворот;
у. на прыцэ́л — взять на прице́л;
у. у абцугі́ — взять в кле́щи́;
у. у рабо́ту — взять в рабо́ту;
у. у пераплёт — взять в переплёт;
у. за го́рла — взять за го́рло;
у. верх — взять верх;
у. грэх на душу́ — взять грех на́ душу;
у. быка́ за ро́гі — взять быка́ за рога́;
у. сло́вы наза́д — взять слова́ обра́тно;
узяло́ за сэ́рца — взяло́ за́ сердце;
у. за душу́ — взять за́ душу;
у. на буксі́р — взять на букси́р;
у. на му́шку — взять на му́шку;
у. на заме́тку (на каранда́ш) — взять на заме́тку (на каранда́ш);
у. бо́га за бараду́ — взять (ухвати́ть) бо́га за бо́роду;
у. за жыво́е — взять за живо́е;
у. за жа́бры (шчэ́лепы) — взять за жа́бры;
у. сабе́ за пра́віла — взять (положи́ть) себе́ за пра́вило;
у. курс — взять курс;
у. ула́ду — взять власть;
у. за бакі́ — взять за бока́;
у. шлюб — вступи́ть в брак;
у. на ланцу́г — взять на цепь;
у. го́лымі рука́мі — взять го́лыми рука́ми;
у. ле́йцы ў ру́кі — взять во́жжи в ру́ки;
у. мо́ду —: а) пова́диться; б) приобрести́ привы́чку; привы́кнуть;
у.
у. во́чы ў ру́кі — смотре́ть в о́ба;
што з яго́ во́зьмеш — с него́ взя́тки гла́дки;
у. ініцыяты́ву ў свае́ ру́кі — взять инициати́ву в свои́ ру́ки;
на́ша ўзяло́! — на́ша взяла́!;
ні ўцяць ні ўзяць — хоть шаро́м покати́;
чорт не во́зьме — чёрт не возьмёт;
каб яго́ чорт узя́ў — чёрт бы его побра́л;
у. нагу́ —
не́льга ў ру́кі ўзяць — нельзя́ в ру́ки взять;
у рот не ўзяць — в рот не взять
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адкі́нуць, ‑ну, ‑неш, ‑не;
1. Кінуўшы, перамясціць убок, назад, наперад.
2. Атакаваўшы, прымусіць адступіць.
3. Не прыняць чаго‑н., адмовіцца ад чаго‑н.
4. Адвесці ўбок ці апусціць уніз што‑н., замацаванае адным краем.
5. Зменшыць на пэўную колькасць пры адыманні; адняць.
6. Вярнуць чужое (знойдзенае, украдзенае і пад.); падкінуць.
7.
8. Адбіць, стварыць (цень, водсвет і пад.).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апо́шні, ‑яя, ‑яе.
1. Які знаходзіцца на самым канцы чаргі, шэрагу падобных прадметаў, з’яў.
2. Адзіны, астатні.
3. Які адбыўся непасрэдна перад чым‑н.
4. Канчатковы, рашаючы, заключны.
5. Вышэйшы, крайні.
6. Самы нязначны з усіх падобных; дрэнны.
7. Гэты, толькі што названы.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)