група членістаногіх жывёл класа арахнідаўз шарападобным або прадаўгаватым целам даўжынёй ад 0.2 мм да 3 см, якая ў сусветнай фауне налічвае больш за 10 тысяч відаў; многія — паразіты, пераносчыкі ўзбуджальнікаў розных хвароб; кляшчы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
і́мпарт
(англ. import, ад лац. importare = увозіць)
1) увоз у краіну замежных тавараў для рэалізацыі іх на ўнутраным рынку (проціл.экспарт 1);
2) агульная колькасць або агульны кошт тавараў, якія дастаўляюцца ў якую-н. краіну з-за мяжы, а таксама сам дастаўлены тавар.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кантані́ст
(ням. Kantonist = навабранец, ад фр. canton = акруга)
1) рэкрут у Прусіі ў 18—19 ст.;
2) салдацкі сын, які з дня нараджэння лічыўся за ваенным ведамствам і рыхтаваўся да ваеннай службы ў ніжэйшай ваеннай школе (у Расіі першай пал. 19 ст.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эксцэнтрысітэ́т
(ням. Exzentrizität, ад лац. ex = з, па-за + centrum = цэнтр)
1) пастаянная дадатная велічыня, якая характарызуе эліпс і гіпербалу і роўная адносінам адлегласці паміж фокусамі дадзенага канічнага сячэння да адлегласці паміж вяршынямі;
2) адлегласць паміж воссю вярчэння эксцэнтрыка і яго цэнтрам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
зле́зці, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; зак.
1. Прытрымліваючыся рукамі, нагамі, спусціцца адкуль‑н. Злезці з дрэва. □ Пятрусь выпусціў з рук вяроўку і злез са званіцы.Колас.// Устаць або сысці адкуль‑н. (звычайна з цяжкасцю). [Аграном] ціха злез з ложка.Бядуля.Вэня пусціў каня паволі, злез з саней і дастаў з кішэні партабак.Чорны.
2.Разм. Выйсці, даехаўшы да якога‑н. месца, прыпынку (пра пасажыра). Кіламетраў за шэсць ад дома яму трэба было злезці з фурманкі.Чорны.На апошнім прыпынку хлопчыкі злезлі, пагулялі трохі, пакуль прыйшоў другі аўтобус, і першымі ўвайшлі ў яго.Пальчэўскі.
3.(1і2ас.неўжыв.). Адстаць, адваліцца, пакінуўшы пашкоджанае або аголенае месца на чым‑н. Фарба злезла. Ногаць злез. □ — Гнойныя струпы ніколі з мяне не злезуць, хоць бы я быў здаровы і хадзіў у блішчастай манішцы.Чорны.
4.Разм. Зняцца (пра адзенне, абутак). Бот злез з нагі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Наготкі ’расліна Calendula officinalis’, адз. л. наготка (міёр., Жыв. сл.; хойн., Пятк.), іншыя назвы: нагодкі, нагаткі́, ногцікі (гом., гродз., Кіс.), адз. л. нагадок (віл., Сл. ПЗБ), укр.нагідкі, рус.ноготки, польск.nogietki, nagietki, чэш.nehtíki. Памянш. да *nogъtь, гл. ногаць, з-за падабенства формы пладоў (Брукнер, 365; Махэк₂, 394), што, аднак, не можа вытлумачыць фармальныя змены, якія хутчэй за ўсё — вынік дээтымалагізацыі на глебе асобных славянскіх моў, параўн. тураў.наводка ’тс’, змененае пад уплывам дзеяслова наводзіць ’нараджаць’: «Часамі цельна худобіна хочэ звергаць, то напараць наводкі, даюць напіцца, то оно судзержыцца» (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
odd[ɒd]adj.
1. дзі́ўны, незвыча́йны, эксцэнтры́чны;
Mark had always been odd, but not to this extent… Марк заўсёды быў дзіва ком, але ж не да такой ступені…;
It is very odd. Гэта вельмі дзіўна.
2. выпадко́вы, нерэгуля́рны;
the odd mistake выпадко́вая памы́лка;
odd jobs выпадко́вая пра́ца, выпадко́выя даручэ́нні
3. няпа́рны;
an odd glove няпа́рная пальча́тка;
I was wearing odd socks. Я быў у розных шкарпэтках.
4. няцо́тны;
odd numbers няцо́тныя лі́чбы
5. крыху́ бо́льшы; дадатко́вы;
three hundred odd тры́ста з лі́шкам/з лі́шнім;
She is 60 odd. Ёй за шэсцьдзясят.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
visit2[ˈvɪzɪt]v.
1. наве́дваць, адве́дваць; захо́дзіць (да каго-н.); хадзі́ць, е́здзіць, быва́ць;
visit foreign countriesе́здзіць за мяжу́;
I hope to visit London. Я спадзяюся пабываць у Лондане;
go visiting хадзі́ць у го́сці;
I’m just visiting here. Я тут праездам;
visit (with)AmE гасці́ць, гасцява́ць; спыня́цца, часо́ва знахо́дзіцца (у каго-н.);
This is a place never visited by the sun. Гэта месца, куды ніколі не заглядвае сонца.
2. знаёміцца. агляда́ць;
visit a new housing project знаёміцца з но́вым будаўні́чым прае́ктам
3.AmE(with) пагавары́ць, пабала́каць (з кім-н.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
АНТЫФЕАДА́ЛЬНАЯ ВАЙНА́ 1648—51 на Беларусі. Народны антыфеад. рух на Беларусі супраць пануючага класа феадалаў у сярэдзіне 17 ст. пад уплывам паўстання на Украіне пад кіраўніцтвам Б.Хмяльніцкага перарос у антыфеадальную вайну. У падтрымку гэтага руху Хмяльніцкі паслаў на Беларусь казацкія атрады (загоны, у іх было шмат беларусаў) на чале з Галавацкім, Гладкім, І.Галотай, А.Нябабай і інш.Найб. актыўныя ваен. дзеянні адбыліся на Пд і ПдУ Беларусі. Летам і восенню 1648 казакі і сяляне-паўстанцы авалодалі Бабруйскам, Брагінам, Гомелем, Кобрынам, Мазыром, Пінскам і інш. Восенню 1648 сфарміраваны шляхецкія апалчэнні, якімі камандаваў польны гетман ВКЛ Януш Радзівіл, павялічана колькасць наёмнікаў. Каб ізаляваць бел. землі ад пранікнення казакоў, Радзівіл, сабраўшы 12—14 тыс. войска, накіраваў яго часткамі на чале з Мірскім, Валовічам і Я.Пацам да Пінска, Чачэрска і інш. гарадоў, захопленых паўстанцамі. У баі за Пінск загінула больш за 3 тыс. жыхароў, горад быў спалены, больш за 1500 паўстанцаў загінула ў баі за Чэрыкаў. На пач. 1649 урадавыя войскі вызвалілі ад казакоў і паўстанцаў Давыд-Гарадок, Тураў, Петрыкаў, Бабруйск і жорстка расправіліся з імі. У 1-й пал. 1649 войскі ВКЛ задушылі паўстанне. Летам 1649 на Беларусь зноў прыйшлі казацкія атрады Р.Гаркушы, С.Падабайлы, М.Крычэўскага і інш., да якіх далучаліся мясц. сяляне і гараджане. У баях загінулі казацкія атаманы Галота, М.Нябаба, Крычэўскі, Міхненка і інш. У ліп. адбылася Лоеўская бітва 1649. Ваен. дзеянні працягваліся да восені 1651. Пасля паражэння Б.Хмяльніцкага пад Берасцечкам і заключэння Белацаркоўскага дагавора 1651 казацкія атрады выведзены з Беларусі і вайна скончылася.
Літ.:
Похилевич Д.Л. Крестьяне Белоруссии и Литвы в XVI—XVIII вв. Львов, 1957;
Шуляковский Е.Г. Участие белорусского народа в освободительной войне 1648—1654 гг. // Вопр. истории. 1954. № 5.