паселяпа́ць

‘спрытна пачэрпаць, пахапаць, пахлябтаць лыжкай чаго-небудзь, што-небудь і без прамога дапаўнення’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. паселяпа́ю паселяпа́ем
2-я ас. паселяпа́еш паселяпа́еце
3-я ас. паселяпа́е паселяпа́юць
Прошлы час
м. паселяпа́ў паселяпа́лі
ж. паселяпа́ла
н. паселяпа́ла
Загадны лад
2-я ас. паселяпа́й паселяпа́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час паселяпа́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

патрэ́нькваць

‘брынкаць, найграваць на струнным шчыпковым музычным інструменце што-небудзь (мелодыю) і без прамога дапаўнення’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. патрэ́нькваю патрэ́нькваем
2-я ас. патрэ́нькваеш патрэ́нькваеце
3-я ас. патрэ́ньквае патрэ́нькваюць
Прошлы час
м. патрэ́нькваў патрэ́ньквалі
ж. патрэ́ньквала
н. патрэ́ньквала
Загадны лад
2-я ас. патрэ́ньквай патрэ́ньквайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час патрэ́нькваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пашаро́хаць

‘утварыць шорах, шоргат (пашарохаць у шафе); павярнуць што-небудзь (пашарохаць стол, дровы ў печцы)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пашаро́хаю пашаро́хаем
2-я ас. пашаро́хаеш пашаро́хаеце
3-я ас. пашаро́хае пашаро́хаюць
Прошлы час
м. пашаро́хаў пашаро́халі
ж. пашаро́хала
н. пашаро́хала
Загадны лад
2-я ас. пашаро́хай пашаро́хайце
Дзеепрыслоўе
прош. час пашаро́хаўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

перагу́джваць

‘абвінавачваць, ганіць усіх (многіх), усё (многае), выстаўляць што-небудзь з дурнога боку (перагуджваць увесь тавар)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. перагу́джваю перагу́джваем
2-я ас. перагу́джваеш перагу́джваеце
3-я ас. перагу́джвае перагу́джваюць
Прошлы час
м. перагу́джваў перагу́джвалі
ж. перагу́джвала
н. перагу́джвала
Загадны лад
2-я ас. перагу́джвай перагу́джвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час перагу́джваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

перагу́дзіць

‘абвінаваціць, пераганіць усіх (многіх), усё (многае), выставіць што-небудзь з дурнога боку (перагудзіць увесь тавар)’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. перагу́джу перагу́дзім
2-я ас. перагу́дзіш перагу́дзіце
3-я ас. перагу́дзіць перагу́дзяць
Прошлы час
м. перагу́дзіў перагу́дзілі
ж. перагу́дзіла
н. перагу́дзіла
Загадны лад
2-я ас. перагу́дзь перагу́дзьце
Дзеепрыслоўе
прош. час перагу́дзіўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прагергета́ць

‘утварыць гергетанне, гагатанне (пра гусей); сказаць на незразумелай мове што-небудзь і без прамога дапаўнення’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. прагергечу́ прагерге́чам
2-я ас. прагерге́чаш прагерге́чаце
3-я ас. прагерге́ча прагерге́чуць
Прошлы час
м. прагергета́ў прагергета́лі
ж. прагергета́ла
н. прагергета́ла
Загадны лад
2-я ас. прагергечы́ прагергечы́це
Дзеепрыслоўе
прош. час прагергета́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прадырыжава́ць

‘скончыць дырыжыраваць, пэўны час падырыжыраваць; дырыжыруючы, правесці выкананне якога-небудзь музычнага твора, спектакля (прадырыжаваць спектакль)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. прадырыжу́ю прадырыжу́ем
2-я ас. прадырыжу́еш прадырыжу́еце
3-я ас. прадырыжу́е прадырыжу́юць
Прошлы час
м. прадырыжава́ў прадырыжава́лі
ж. прадырыжава́ла
н. прадырыжава́ла
Загадны лад
2-я ас. прадырыжу́й прадырыжу́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час прадырыжава́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

шунтава́ць

‘у медыцыне і фізіцы далучаць шунт да пашкоджанага ўчастка чаго-небудзь (шунтаваць сэрца, шунтаваць электрамагнітны ланцуг)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. шунту́ю шунту́ем
2-я ас. шунту́еш шунту́еце
3-я ас. шунту́е шунту́юць
Прошлы час
м. шунтава́ў шунтава́лі
ж. шунтава́ла
н. шунтава́ла
Загадны лад
2-я ас. шунту́й шунту́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час шунту́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прове́дать сов.

1. (навестить) праве́даць, наве́даць, даве́дацца (каго);

прове́дать прия́теля праве́даць (наве́даць, даве́дацца) ся́бра;

2. (узнать о чём-л.) праве́даць, уве́даць, даве́дацца (аб чым-небудзь, пра што-небудзь);

прове́дать о его́ прихо́де праве́даць (уве́даць, даве́дацца) аб яго́ прыхо́дзе (пра яго́ прыхо́д).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Паро́цца ’калоць, пароць адзін аднаго чым-небудзь вострым; разрывацца, разыходзіцца ў шве; капацца ў чым-небудзь; марудна рабіць што-небудзь, корпацца’. Зваротны дзеяслоў да пароць (гл.); але адносна паро́цца ў яго апошнім значэнні існуе версія Махэка₂ (434) аб яго адменным паходжанні. Параўн. рус. дыял. поро́ться ’займацца чым-небудзь, спяшацца з чым-небудзь’, укр. пор́отися ’займацца хатняй гаспадаркай; гатаваць; поркацца’, польск. porać się, parać się ’займацца чым-небудзь’, в.-луж. porać, н.-луж. poroś ’рабіць нешта, гатаваць, даглядаць’, чэш. parati se ’рабіць нешта, займацца нечым; корпацца, поркацца’. Зыходным значэннем Махэк лічыць ’рабіць нешта’ якое, на яго думку, можа узыходзіць да пара́ (гл.). Але параўн. яшчэ по́ркацца < по́ркаць у аналагічным значэнні. Сюды ж паро́цька ’чалавек, які павольна працуе, які кепска ведае сваю справу’ (Гарэц.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)