адсячы́, ‑сяку, ‑сячэш, ‑сячэ, ‑сячом, ‑сечаце, ‑сякуць; пр. ‑сек, ‑секла, зак., што.
1. Аддзяліць, ударыўшы з размаху чым‑н. вострым. Вайна і яшчэ адну пакінула адмеціну: на левай руцэ.. [у Сцяпана] не хапала двух апошніх пальцаў — адсекла снарадам. Ракітны. [Агей:] — Куды ж без зямлі мне, няма мне тады ходу ў жыцці... лепш рукі мне адсекчы, чым без зямлі быць. Галавач. // перан. Рашуча пазбавіцца чаго‑н., парваць сувязь з чым‑н. [Каваль:] — Не куру. [Хлопец:] — Зусім? — Кінуў. — Ну, малайчына. А я сабе сказаў: да Першага мая, а там — адсяку. Савіцкі.
2. Зак. да адсякаць (у 2, 3 знач.).
3. Адказаць, сказаць у рэзкай, катэгарычнай форме. А машыніст на ўсе пагрозы нібы адсек: — Не павязу! Дудар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папярэ́днік, ‑а, м.
1. Той, хто займаў якую‑н. пасаду, выконваў якія‑н. абавязкі раней каго‑н., перад кім‑н. Кожны новы старшыня сходу стараўся абмеркаваць тое ці іншае пытанне .. лепш, чым яго папярэднік. Паслядовіч. Прыехаўшы ў Любчу пяць год таму назад, Павел Арсеньевіч пасяліўся ў значна большым доме, дзе жыў яго папярэднік. Брыль. // Той, хто сваёй дзейнасцю падрыхтаваў дзейнасць каго‑н. іншага. У нясвіжскім «Катэхізісе» .. [Будны] прыводзіць цэлыя вытрымкі са скарынінскіх выданняў, не называючы, праўда, імя свайго вялікага папярэдніка. Алексютовіч. Працу ў жанры байкі Я. Купала, як і яго папярэднікі, пачаў з перакладаў. Казека.
2. Сельскагаспадарчая культура, якая займала поле перад пасевам якой‑н. культуры. Шматгадовыя травы — найлепшы папярэднік ільну-даўгунцу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пры́цемак, ‑мку, м.
Паўзмрок, паўцемра адразу пасля захаду сонца або перад усходам сонца. У ранішнім прыцемку .. [дарога] нагадвала рэчышча, а купкі чорных дрэў здаваліся падобнымі на скалы. Мележ. Улетку на вёсцы спаць кладуцца з прыцемкам. Сачанка. // Паўзмрок, паўцемра ў дрэнна асветленым памяшканні, месцы. — Не спяшайся запальваць агню. Пасядзім лепш у прыцемку. Нашто ж, каб вокны свяціліся. Машара. А ў прыцемку варот, густой імглой прыкрыты, Як здань мінулага, стаіць стары гандляр. Панчанка. Гадзіннік здаўся.. [Валі] прыгажэйшым, як у магазіне, бо там прыцемак кідаў цень на яго беленькі цыферблат. Пестрак.
•••
На прыцемку — адразу пасля захаду сонца або перад усходам сонца. Толькі на прыцемку.. [Насця] пачне гатаваць страву. Жычка. У панядзелак Янка ўстаў на прыцемку. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
госць м, го́сця ж Gast m -(e)s, Gäste; Gástdelegierte (sub) m, f -n, -n (на з’ездзе і г. д);
у я́касці госця als Gast;
у нас госці wir háben Besúch;
сустрака́ць гасце́й Besúch empfángen*;
запраша́ць гасце́й Gäste éinladen*;
ісці́ ў госі j-n besúchen;
быць у гасця́х zu Besúch [zu Gast] sein;
◊ у гасця́х до́бра, а до́ма лепш ob Ósten, ob Wésten, zu Haus isťs am bésten
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
niż, ~u
I м.
1. нізоўе; нізіна;
2. дэпрэсія; зона нізкага ціску;
niż barometryczny — бараметрычная дэпрэсія; бараметрычны мінімум; цыклон
II
чым; як;
lepiej późno niż nigdy — лепш позна, як (чым) ніколі;
jesteś starszy niż ja — ты старэйшы за мяне
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
forward
[ˈfɔrwərd]
1.
adv.
напе́рад; упе́рад
Forward march! — Напе́рад марш!
From this time forward — Ад гэ́тага ча́су
Come forward — вы́йдзі напе́рад
2.
adj.
1) пярэ́дні
a forward part — пярэ́дняя ча́стка
2) ра́ньні; больш разьві́ты за і́ншых (пра дзіцё); які́ ву́чыцца або́ працу́е лепш за і́ншых
3) гато́вы, ахво́чы (дапамагчы́)
4) адва́жны; наха́бны; бесцырымо́нны
5) радыка́льны, кра́йні
3.
n. Sport
фо́рвард -а m.
4.
v.t.
1) перасыла́ць
2) прысьпяша́ць, спрыя́ць (пра ду́мку, плян)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
lepszy
lepsz|y
лепшы;
pierwszy ~y — першы лепшы; любы сустрэчны; любы;
zmierzać ku ~emu — імкнуцца да лепшага;
z braku czego ~ego — пры адсутнасці чаго лепшага;
iść z kim o ~e — сапернічаць з кім; спаборнічаць з кім;
co ~a — яшчэ лепш
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
возмо́жно
1. нареч. магчы́ма, мажлі́ва; (как можно) як мага́, як мо́жна;
возмо́жно лу́чше, скоре́е як мага́ (мо́жна) лепш, хутчэ́й;
2. в знач. вводн. сл. магчы́ма, мажлі́ва; (может быть) мо́жа, мо́жа быць;
3. безл., в знач. сказ. магчы́ма, мажлі́ва; (можно) мо́жна;
возмо́жно ли с ва́ми согласи́ться? ці мо́жна (мажлі́ва) з ва́мі згадзі́цца?;
вполне́ возмо́жно зусі́м магчы́ма (мажлі́ва);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
чу́вствовать несов. адчува́ць; пачува́ць; (со словом себя — ещё) пачува́цца;
чу́вствовать хо́лод адчува́ць хо́лад;
чу́вствовать ра́дость адчува́ць ра́дасць;
чу́вствовать му́зыку адчува́ць му́зыку;
чу́вствовать боль в ноге́ адчува́ць боль у назе́;
чу́вствовать себя́ лу́чше адчува́ць (пачува́ць) сябе́ (пачува́цца) лепш;
◊
как вы себя́ чу́вствуете? (вопрос о состоянии здоровья) як вы сябе́ пачува́еце (адчува́еце)?, як вы пачува́ецеся?, як вы ма́ецеся?;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Melior est consulta tarditas, quam temeraria celeritas
Лепш разумная павольнасць, чым безразважлівая хуткасць.
Лучше разумная медлительность, чем безрассудная быстрота.
бел. Спехам нарабіў смеху. Хто спяшыць, той і спатыкаецца. Па волі едучы, далей будзеш. Памалу едзеш ‒ далей заедзеш.
рус. Не переведя духу, дальше ворот не добежишь. Лучше идти, да присаживаться в пути, чем бежать, да лежать. Вскачь землю не пашут.
фр. Qui va doucement va loin (Кто едет тихо, далеко едет).
англ. Haste makes waste (Торопливость ведёт к ущербу). Fool’s haste is no speed (Поспешность дурака ‒ не скорость).
нем. Der Eilige wirkt komisch (Кто спешит, выглядит комично). Wer zu sehr eilt, wird langsam fertig (Кто очень спешит, будет готов не скоро).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)