цяжэ́рны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Надзвычай цяжкі. А лёд, бы мур сцямна-зялёны, Чуць на сярэдзіне падняты, Ляжыць, цяжэрны і зацяты. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шва́гра, ‑а, м.
Разм. Тое, што і швагер. — Садзіся, Лобук, садзіся! — смяяўся высокі, відны сабою, шыракаплечы Курульчук, швагра панны Марыны. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шэ́пат, ‑у, М ‑наце, м.
Разм. Тое, што і шэпт. Яшчэ гучыць у маім сэрцы Твой шэпат, голас ціхіх мар. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бух, выкл.
1. Абазначэнне глухога адрывістага гуку пры ўдары, стрэле і пад. — Бух! — стрэліў князь. Колас. Рэйка не звініць. Атрымліваюцца нейкія глухія, невыразныя гукі: бух! бух! бух! Васілёнак.
2. у знач. вык. Разм. Ужываецца ў значэнні дзеяслова бухаць — бухнуць 1 і бухацца — бухнуцца. Не паспеў.. [Мікола] выехаць на дарогу — зноў бух ячмень з воза! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ві́на,
гл. віны.
віна́, ‑ы, ж.
1. Нядобры ўчынак, правіннасць. Зразумець віну. Даказаць віну. □ Чэсь апусціў галаву ў знак свае віны і стаяў панурыўшыся. Колас. // Адказнасць за ўчынак, злачынства. Па чыёй віне?
2. Прычына. А сок быў свежы, такі хвацкі, Такі салодкі, забіяцкі! Ён быў галоўнаю віною Таго, што позняю парою Сядзелі дзеці чарадою. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жа́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Разм.
1. Моцна прыпякаць. Жарыць-скварыць сонца, Ліст не скалыхнецца, Горача бясконца, Рагамі пот льецца. Колас.
2. Рабіць што‑н. заўзята, з азартам. Жарыць польку. Жарыць у карты. Жарыць з гармат. □ Штык зламаў — крышы прыкладам, Збіў прыклад — жар кулаком. Колас. // Бурна, з сілай праяўляцца (пра з’явы прыроды). Дождж жарыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засма́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., каго-што.
Прыгатаваць для яды смажаннем. Засмажыць гусака. □ Антаніна Міхайлаўна засмажыла грыбы, шчодра заправіла іх смятанай. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засмучэ́нне, ‑я, н.
Смутак, маркота. Высокія тонкія бярозы мяшаліся з шэрымі стваламі хвой і прыдавалі характар маркоты і засмучэння ўсяму малюнку. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заясне́цца, ‑еецца; зак.
Разм. Тое, што і заяснець (у 2 знач.). Як лагодная ўсмешка, заяснелася неба на ўсходзе, заяснелася і паружавела. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здрыгану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.
Заставіць здрыгануцца; скалануць. Прылажыўся дзед Талаш, і гулкі стрэл здрыгануў лясную глухмень. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)