Ко́лас

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. Ко́лас
Р. Ко́ласа
Д. Ко́ласу
В. Ко́лас
Т. Ко́ласам
М. Ко́ласе

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ко́лас

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ко́лас каласы́
Р. ко́ласа каласо́ў
Д. ко́ласу каласа́м
В. ко́лас каласы́
Т. ко́ласам каласа́мі
М. ко́ласе каласа́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ко́лас, -а, мн. каласы́, каласо́ў, м.

1. Суквецце злакаў і некаторых іншых раслін, у якіх кветкі размяшчаюцца ўздоўж канца сцябла.

Каласы пшаніцы.

2. Суквецце з пладамі, насеннем гэтых раслін.

Спелы к. жытнёвы.

|| памянш. каласо́к, -ска́, мн. -скі́, -ско́ў, м.

|| прым. каласавы́, -а́я, -о́е.

Каласавыя культуры.

Уборка каласавых (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́лас (мн. каласы́) м. ко́лос

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ко́лас, ‑а; мн. каласы, ‑оў; м.

1. Суквецце большасці злакаў і некаторых іншых раслін, у якіх кветкі не маюць кветаножак і размяшчаюцца ўздоўж канца сцябла. Колас жыта.

2. Суквецце з пладамі, насеннем гэтых раслін. Налітыя сокам каласы схіліліся долу. Чарнышэвіч. / у знач. зб. Жыта шуміць ядраным коласам. Гурло.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́лас,

суквецце.

т. 8, с. 381

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ко́лас м с.-г., бат Ähre f -, -n;

пшані́чны ко́лас Wéizenähre f

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ко́лас ’суквецце злакаў, суквецце з пладамі, насеннем гэтых раслін’ (ТСБМ, ТС, Сл. паўн.-зах., Ян., Яруш., Бяльк., Сцяшк., Сержп. Грам.). Укр. колос, рус. колос, ст.-рус. колосъ ’тс’, ст.-слав. класъ, балг. клас, макед. клас, серб.-харв. кла̑с, славен. klȃs ’тс’, польск. kłos, чэш. klas, славац. klas, в.-луж. kłos, н.-луж. kłos, палаб. klǎs ’тс’. Прасл. kolsъ мае бліжэйшую паралель у алб. kall ’колас’ (< kalsa). Цікава, што паралелей да гэтага слова ў балтыйскіх мовах няма. У іх існуюць адпаведнікі да іншай славянскай назвы коласа: прасл. voltъ (гл. валотка). Параўн. серб.-харв. вла̑т, славен. vlat, vlatka ’мяцёлка, колас’, літ. váltis ’колас аўса, мяцёлка’ (Мартынаў, Изоглоссы, 11). Можна меркаваць, што прасл. kolsъ — вынік кантактаў славян з палеабалканскім моўным масівам.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ко́лас Якуб

т. 8, с. 382

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Ко́лас Андрэй Данілавіч

т. 8, с. 381

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)