меланацы́ты
(ад гр. melas, -anos = чорны + -цыты)
пігментныя клеткі жывёл і чалавека, якія сінтэзуюць меланін, абумоўліваючы чорную, карычневую, шэрую і рыжую афарбоўку покрываў і ўнутраных абалонак цела.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рэцыпіе́нт
(лац. recipiens, -ntis = які атрымлівае, прымае)
1) хворы, якому пераліваюць кроў, перасаджваюць орган, тканкі, клеткі іншага арганізма;
2) хімічная пасудзіна, якая з’яўляецца прымальнікам вадкасці або газу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кроў, крыві́; Т кро́ўю і крывёй, ж.
1. Чырвоная вадкасць, якая рухаецца па крывяносных сасудах арганізма, жывіць яго клеткі і забяспечвае абмен рэчываў.
Артэрыяльная к.
2. перан. Блізкае кроўнае сваяцтва.
Адной крыві.
3. Пра пароду жывёл.
Бульдог чыстай крыві.
◊
Гарачая кроў — пра тэмпераментнага чалавека.
Кроў за кроў — помсціць забойствам за забойства.
Кроў з малаком — пра чалавека з румяным свежым тварам.
Кроў іграе (кіпіць) у каго — пра багацце жыццёвых сіл, энергіі.
Кроў ледзянее (стыне) (у жылах) — пра пачуццё жаху, моцнага перапуду.
Льецца (праліваецца) кроў — пра масавае забойства, звычайна ў час вайны.
Плоць ад плоці, кроў ад крыві (кніжн.) — аб тым, што створана ўласнай працай і клопатамі.
Псаваць кроў каму — псаваць настрой, раздражняць.
Сэрца кроўю абліваецца — цяжка каму-н. ад душэўнага болю, пачуцця спагады, жалю.
Умыцца кроўю — быць збітым.
|| прым. крывяны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
К. ціск (ціск крыві ў сасудах).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
анеўплаіды́я
(ад ан- + гр. eu = цалкам, зусім + ploos = кратны + eidos = выгляд)
спадчынная змена, пры якой клеткі арганізма змяншаюць або павялічваюць колькасць храмасом у параўнанні з іх звычайным наборам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
дынамакардыягра́фія
(ад дынама- + кардыяграфія)
метад даследавання механічных праяўленняў сардэчнай дзейнасці, заснаваны на рэгістрацыі перамяшчэнняў цэнтра цяжару грудной клеткі ў выніку сардэчнай кінематыкі і руху крыві ў буйных сасудах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ірыдацы́ты
(ад гр. iris, -idos = радуга + -цыты)
пігментныя клеткі ў злучальнатканкавай частцы скуры ніжэйшых пазваночных, асабліва ў рыб, і стромы радужнай абалонкі вока ва ўсіх пазваночных, акрамя млекакормячых.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кампартыме́нт
(фр. compartiment)
1) кампазіцыйны элемент садовай клумбы;
2) біял. аддзел (адсек) клеткі, які адасабляецца ад яе астатняй часткі пранікальнай мембранай і характарызуецца спецыфічнымі марфалагічнымі ці біяхімічнымі ўласцівасцямі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
міто́з
(гр. mitos = нітка)
найбольш пашыраны спосаб дзялення клеткі ў жывых арганізмах, пры якім адбываецца строга аднолькавае размеркаванне храмасом паміж даччынымі клеткамі, што забяспечвае ўтварэнне генетычна раўнацэнных клетак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
па́лачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
1. Памянш.-ласк. да палка. // Прадмет у выглядзе ўказкі, якім карыстаецца дырыжор, кіруючы аркестрам. Капельмайстар стаіць перад аркестрам, гатовы ўзмахнуць палачкай. Крапіва.
2. Разм. Перпендыкулярная рыска на пісьме. Колькі думак было некалі ў маленстве пра школу, пра таго чароўнага настаўніка, які будзе паказваць, як пісаць палачкі. Кулакоўскі. Тры палачкі ўдоўж і тры ўпапярок. Янка Гарбач так заўсёды падпісваецца. Бядуля.
3. У медыцыне — бактэрыя, падобная па форме на прадаўгаватую рыску; бацыла. Кішэчная палачка. Туберкулёзная палачка.
4. звычайна мн. (па́лачкі, ‑чак). Светлачуллівыя клеткі сятчаткі вока пазваночных жывёл і чалавека, падобныя па форме на прадаўгаватую рыску.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
горб, гарба, м.
1. Ненармальная пукатасць на спіне або на грудзях чалавека, якая ўтвараецца ад скрыўлення пазваночніка або грудной клеткі. За вайну Якім яшчэ больш падаўся, ссутуліўся, і ад гэтага горб на яго спіне здаваўся больш крутым, чым раней. Парахневіч. // Тлушчавы нараст на спіне некаторых жывёл, напрыклад вярблюда. // Разм. груб. Спіна. За жыццё памясіў я нямала балот, панасіў на гарбу я нямала турбот. Дубоўка.
2. чаго. Пукатасць, узвышэнне на якой‑н. паверхні. Дзе-нідзе на палях агаліліся рыжыя гарбы узгоркаў. Пянкрат. Крыху правей, куды вядзе аўтастрада, чарнее горб маста. Карпюк.
•••
Гнуць горб гл. гнуць.
Сваім гарбом — цяжкай працай (жыць, зарабляць, здабываць і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)