Ро́слік ’парастак’ (рэч., Мат. Гом.), ’парасткі бульбы’ (лід., Сл. ПЗБ), ро́слі, рослікі́, ро́слік ’парасткі прарошчанага жыта’ (воран., пін., рэч., ЛА, 2), рослі́ ’парасткі бульбы’ (навагр., З нар. сл., Жыв. сл.), ро́сьля ’тс’ (Нар. словатв.), ро́слі ’тс’ (Сцяшк. Сл.), ро́сьля ’тс’ (чаш., Касп.), ’парастак з насення, карэнішча, клубня, цыбуліны’ (Стан.). Узыходзіць да прасл.*orslь, якое з *ors‑lъ ’рослы, які вырас’ < *orsti (Слаўскі, SP, 1, 103 і 106) < orst‑ti (Махэк₂, 525) > расці́ (гл.). Суфікс ‑lь з ‑l‑jь. Формы на ‑ля пад уплывам другаснага росля (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Растаргну́цца ’развесціся (пра мужа і жонку)’ (рэч., Нар. сл.). Нягледзячы на наяўнасць зыходнага дзеяслова торгаць (гл.), хутчэй за ўсё размоўнае (іранічнае?) засваенне рус.расто́ргнуть (шлюб), параўн. таксама рус.дыял.расторг ’развод, скасаванне шлюбу’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дэдыка́цыя
(лац. dedicatio = прысвячэнне)
1) надпіс на кнізе, фатаграфіі або іншым прадмеце, які сведчыць, што дадзеная рэч даецца ў падарунак каму-н.;
2) паведамленне аўтара ў пачатку твора, што ён прысвячае гэты твор якой-н. асобе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
недаве́р’е, ‑я, н.
Адсутнасць давер’я, падазроныя адносіны да каго‑, чаго‑н. Далейшая размова збліжае .. [Андросаву і Лабановіча], рассейвае тое недавер’е і тую асцярожнасць, што замінаюць выяўленню шчырасці і адкрытасці паміж людзьмі, асабліва малазнаёмымі.Колас.Людское недавер’е — бадай самая страшная рэч.Карпаў.// Сумненне ў верагоднасці, праўдзівасці чаго‑н. — Прыязджайце лепш у Маскву вучыцца ў медінстытут. — Няўжо праўда? — з радасным недавер’ем вырвалася ў Алесі.Васілевіч.
•••
Вотум недавер’ягл. вотум.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
іміта́цыя, ‑і, ж.
1. Майстэрскае перайманне каго‑, чаго‑н., дакладнае ўзнаўленне, падробна чаго‑н. Імітацыя чужога голасу. □ Капітану стала ясна — забітага неслі ад дарогі, бой — звычайная імітацыя, інсцэніроўка...Ваданосаў.
2. Падробна чаго‑н. пад што‑н.; рэч, выкананая з матэрыялу-заменніка. Імітацыя пад арэх. Імітацыя мармуру.
3. Паўтарэнне музычнага матыву (мелодыі) у другім голасе (хору, аркестра, інструмента) на які‑н. інтэрвал вышэй або ніжэй.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́баўка, ‑і, ДМ ‑баўцы; Рмн. ‑бавак; ж.
1. Тое, што і забава. [Пятро Захаравіч] перагортваў альбом проста так, дзеля забаўкі, але хутка зацікавіўся не на жарт.Краўчанка.Праз нейкі час рыба пачала браць прынаду. Кравец захапіўся гэтай забаўкай.Чорны.
2.Рэч, якая служыць для гульні дзецям, цацка. З гліны пеўнікі-свісткі — Забаўкі для малых.Броўка.Паходня пазіраў то на забаўкі на стале, то на Марынчын твар.Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вя́занка, ‑і, ДМ ‑нцы; Рмн. ‑нак; ж.
Разм. Вязаная рэч (кофта, світэр і пад.). Убачыўшы Кузьму, Насця затраслася ад радасці, а калі пабачыла падарунак, чырвоную вязанку, то і шчокі яе зачырванеліся, як тая кофтачка.Колас.
вяза́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Рмн. ‑нак; ж.
Тое, што і вязка (у 3 знач.). Жанчына з той хаты на выгане несла з лесу вязанку сухога галля.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Злучыць з чым‑н., прыбавіць да чаго‑н. Далучыць дакументы да заявы. □ А пасля неяк пан абводзіў з каморнікам свае межы і тут ужо як мае быць далучыў да сябе гэты куток.Чорны.«У чым рэч?» — далучыў Рыгор свой голас да іншых.Гартны.
2.дачаго. Пазнаёміць з чым‑н., увесці ў што‑н. Далучыць дзяцей да музычнай культуры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Адаро́бка ’трубка з ліпавай кары для намотвання нітак для сушкі’ (Касп.), ’калі ў нейкай рэчы асяродак выпаражніцца, а бакі стаяць’ (КЭС, КТС). Параўн. адаробак ’старая бытавая рэч’, адаробачны ’ўстарэлы’ (Яўс.). Гл. дораб ’плецены кош’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
diminutive
[dɪˈmɪnjətɪv]1.
adj.
1) малы́, мале́нькі, здрабне́лы
2) памянша́льны
2.
n.
1) мала́я рэчці асо́ба; мініяту́ра f.
2) Gram. сло́ва ў памянша́льнай фо́рме
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)