на́варат,

У выразе: другім наваратам — другі раз. [Маці:] — З хваробай не жартуй: яшчэ другім наваратам адкінецца... Якімовіч. Даўно мы з’елі сваю дзель бульбы, а нашых сяброў няма і няма. Я паставіў другім наваратам кацялок. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лопнуць, ✂; зак.

  1. Даць трэшчыну; трэснуўшы, разламацца, разадрацца, парвацца.

    • Лопнуў графін.
    • Лопнула струна.

  2. перан. Пацярпець поўную няўдачу, крах (разм.).

    • Лопнулі надзеі.

◊

  • Лопнуць са смеху (разм.) — зайсціся моцным смехам.

  • Цярпенне лопнула (разм.) — няма больш сіл цярпець, вытрымка скончылася.

|| незак. лопаць, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

адбо́й, ✂, м.

  1. гл. адбіць.

  2. Сігнал (першапачаткова барабанны), які апавяшчае аб заканчэнні чаго-н.

    • Біць (даць) адбой (таксама перан. адмаўляцца ад свайго рашэння, думкі).
    • А. паветранай трывогі.

◊

  • Адбою няма (не будзе) ад каго-чаго (разм.) — вельмі многа каго-, чаго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

розніца​1, ✂, ж.

  1. Непадабенства, адрозненне ў чым-н.

    • Р. ва ўзросце.

  2. Велічыня, якая з’яўляецца рознасцю паміж дзвюма іншымі.

    • Р. паміж старым і новым акладамі.

◊

  • Якая розніца? (разм.) — ці не ўсё роўна?

  • Няма розніцы або без розніцы (разм.) — усё роўна.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

сла́басць, -і, ж.

1. гл. слабы.

2. Недахоп фізічных сіл; недамаганне. Ад слабасці цяжка стаяць на нагах.

3. Недастатковая цвёрдасць і паслядоўнасць у правядзенні чаго-н. Тут ён праявіў с.

4. перан. Прывычка, схільнасць, ад якой няма жадання адмовіцца (разм.). С. да азартных гульняў. Оперны тэатр — мая с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)

смех, -у, м.

Кароткія характэрныя парывістыя гукі, што ствараюцца кароткімі выдыхальнымі рухамі, як праяўленне весялосці, радасці, задаволенасці, а таксама злараднасці, насмешкі і іншых пачуццяў. Здаровы дзіцячы с. Падарваць жываты са смеху.

◊

Без смеху — сур’ёзна.

Не да смеху — няма прычыны смяяцца, весяліцца.

Смех бярэ — хочацца смяяцца.

Смеху варта — смешна.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)

адбо́й, -бо́ю, м.

1. гл. адбіць.

2. Сігнал (першапачаткова барабанны), які апавяшчае аб заканчэнні чаго-н. А. паветранай трывогі.

3. перан. Перапынак у працы, дзеянні; спачын. Біць (даць) адбой (таксама перан.: адмаўляцца ад свайго рашэння, думкі).

◊

Адбою няма (не будзе) ад каго-чаго (разм.) — вельмі многа каго-, чаго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)

вані́ты, ‑аў; адз. няма.

Разм. Тое, што вывяргаецца са страўніка пры ванітаванні, рвоце.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ба́лты, ‑аў; адз. няма.

Група старажытных індаеўрапейскіх плямён, якія гаварылі на балтыйскіх мовах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гу́слі, ‑ляў; адз. няма.

Мнагаструнны шчыпковы музычны інструмент славянскіх народаў. Іграць на гуслях.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)