трушо́к, ‑шку, м.
Разм.
1. Павольны бег. Адчуўшы моцную мужчынскую руку, буланы адразу ж бярэ на лёгкі, але спорны трушок... Сачанка.
2. у знач. прысл. трушко́м. Павольнай рыссю. Сем мяхоў — уся паклажа, Іншы конь трушком бы вёз. Непачаловіч. Конік перш бег трушком, але потым быў вымушаны перайсці на галоп. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фаэто́н, ‑а, м.
1. Лёгкі экіпаж з адкідным верхам. Поезд наганяе другую фурманку, фаэтон, у які запрэжана пара коней. Галавач. Трохі паводдаль ззаду стаяў панскі фаэтон, запрэжаны параю коней. Мурашка. // Кузаў легкавога аўтамабіля, у якім можна адкрываць верх і здымаць бакавіны.
2. Птушка сямейства весланогіх, якая жыве ў трапічных морах.
[Грэч. Phaethōn — сын бога Сонца.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шумо́к 1, ‑мку, м.
Разм. Невялікі, слабы, лёгкі шум (у 1 знач.). У зале стаяў стрыманы шумок. Колас.
•••
Пад шумок — непрыкметна, незаўважна; маскіруючыся, прыкрываючыся чым‑н.
шумо́к 2, ‑мку, м.
Разм. Тое, што і шум 2. [Кучучыха:] — Вазьмі, дзеўка, лыжку ды шумок трошкі пазбірвай, а я тым часам чаго пагляджу. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zwiewny
zwiewn|y
1. лятучы;
~e piaski — лятучыя пяскі;
2. перан. лёгкі; павеўны;
~а sukienka — павеўная сукенка
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
апаві́ць, апаўю́, апаўе́ш, апаўе́; апаўём, апаўяце́, апаўю́ць; апаві́ў, -віла́, -ло́; апаві́ты; зак., каго-што.
1. Абвіць, абматаць каго-, што-н. чым-н.
Стужка апавіла галаву дзяўчыны.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.) перан. Пакрыць з усіх бакоў, ахутаць (дымам, туманам і пад.), ахапіць.
Лагчыну і лес апавіў туман.
3. перан. Ахапіць, абняць.
Лёгкі сум апавіў сэрца.
|| незак. апавіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| звар. апаві́цца, апаўю́ся, апаўе́шся, апаўе́цца; апаўёмся, апаўяце́ся, апаўю́цца; апаві́ўся, -віла́ся, -ло́ся; незак. апавіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Сэрца апавіваецца смуткам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шу́снуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак. (разм.).
1. Шмыгнуць, кінуцца куды-н.; хутка залезці куды-н., схавацца дзе-н.
Ш. за дзверы.
Ш. у ложак.
2. Зваліцца адкуль-н., нечакана праваліцца куды-н.
Ш. у адхон.
Ш. пад лёд.
3. Імкліва ўзняцца, узляцець уверх.
Шуснула чарада птушак.
4. 3 сілай выліць што-н.; раптам паліцца, пасыпацца.
Ш. памыйную ваду ў баразну.
Шуснуў дождж.
5. Утварыць лёгкі шум, шолах.
Шуснула галінка.
6. што. З сілай высыпаць.
Ш. лапату пяску на агонь.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Злі́гла цёпла’ (Сцяшк.). Параўн. укр. зли́г(ну)ти ’паменшыцца (пра мароз)’ (Грынч.). Прыслоўе ад элавага дзеепрыметніка да дзеяслова *злігнуць ’пацяпле́ць’. Верагодна, звязана з льга, лёгкі (гл.) з чаргаваннем галоснага: з‑ліг‑ну‑ць. Сувязь з балт. формамі (пра якую гл. адліга) можа быць генетычнай, а не сведчыць пра запазычанне насуперак Лаўчутэ, Сл. балт., 18 і наст.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лацно ’добра, лёгка’ (полац., Хрэст. дыял.; паст., лаг., Сл. паўн.-зах.; міёр., Нар. сл.), ст.-бел. лацно, лацный (1502 г.) ’лёгкі, зручны, прыхільны’ і інш. запазычаны са ст.-польск. łacno, łacny (Жураўскі, SlOr, 10 (1), 1961, 40; Карскі, Труды, 312; Булыка, Лекс. запазыч., 194) < latjьnъ < latjati, параўн. славен. lȃčati se, серб.-харв. ла̏пати ’хапацца, браць’ (Слаўскі, 4, 413–414).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пу́хкі ’пышны, пульхны, порысты’ (ТСБМ; Шат., Др.-Падб.; лаг., Сл. ПЗБ; Воўк-Лев., Татарк., 182); пу́хкы ’тс’ (Клім.), пухкі́ ’пульхны, мяккі, дрыгвяністы’ (ТС), параўн. укр. пухки́й ’порысты, мяккі’. Ад пу́хаць, пу́хкаць ’брадзіць, ферментаваць’, па узору мя́ккі, лёгкі і пад.; параўн. падобныя дэрываты з іншай семантыкай: славен. púhek ’рэдкі; абвіслы (пра адзенне)’, славац. дыял. puchký ’вільготны, мокры’ і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зефі́р
(фр. zéphyr, ад гр. zephyros = заходні вецер)
1) паэт. цёплы лёгкі ветрык;
2) баваўняная тканіна для бялізны;
3) сорт лёгкай фруктовай пасцілы круглай формы;
4) род матылькоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)