Verbum

сакратарыя́т, ‑а, М ‑рыяце, м.

1. Арганізацыйна-выканаўчы орган, аддзел пры ўстанове ці арганізацыі для вядзення бягучых спраў. Сакратарыят міністэрства. Сакратарыят Арганізацыі Аб’яднаных Нацый. // Супрацоўнікі гэтага органа, аддзела.

2. Асобы, выбраныя на сходзе, канферэнцыі і пад. для вядзення пратаколаў. Сакратарыят канферэнцыі.

[Фр. secrétariat.]

свірчэ́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.

Разм. Утвараць гук са свістам пры палёце, руху і пад. [Дзед] сек.. [дровы] з такой лютасцю, што які аскабалак ламачыны аж узлятаў у паветра, свірчэў якую хвіліну, як.. добры прапелер, і з размаху плюхкаўся ў рэчку. Лынькоў.

сіла́ба-тані́чны, ‑ая, ‑ае.

Заснаваны на захаванні пэўнай колькасці складоў у вершаваным радку пры правільным чаргаванні ў ім націскных і ненаціскных складоў (пра вершаскладанне). Для.. сілаба-танічнай сістэмы характэрна аднатыпнасць рытмічнага і метрычнага малюнка ў межах вершаванай страфы, наяўнасць рыфмаў. «Полымя».

[Ад грэч. syllabē — склад і tonos — паціск.]

скудла́чыць, ‑лачу, ‑лачыш, ‑лачыць; зак.

Разм. Тое, што і скудлаціць. Віхор не дасць спакою [бярэзінцы] сваімі пацалункамі, скудлачыць яе косы, пакамечыць тонкае адзенне. Сташэўскі. А ўсход ружова-светлы будзе, Скудлачыць вецер пасмы хмар, Калі пры звонаў перагудзе Нявесты праяснее твар. Жылка.

трансфармава́цца, ‑муецца; зак. і незак.

1. Пераўтварыцца (пераўтварацца) пры дапамозе трансфарматара (пра пераменны ток).

2. Кніжн. Пераўтварыцца (пераўтварацца), відазмяніцца (відазмяняцца). У поглядах і сімпатыях вучонага [І. Замоціна] па-свойму трансфармаваліся агульныя заканамернасці развіцця савецкага літаратуразнаўства. Мушынскі.

3. толькі незак. Зал. да трансфармаваць.

узгадня́цца, ‑яецца; незак.

1. Прыводзіцца ў адпаведнасць з чым‑н.; быць узгодненым з кім‑, чым‑н. Сотні тысяч савецкіх патрыётаў пры самай актыўнай падтрымцы мірнага насельніцтва вялі партызанскую барацьбу, якая ўзгаднялася з аперацыямі Савецкай Арміі. «Полымя».

2. Зал. да узгадняць.

ураджэ́нец, ‑нца, м.

Чалавек, які нарадзіўся ў якой‑н. мясцовасці, родам з якой‑н. краіны, горада і пад. Мікалай Міхайлавіч быў ураджэнцам Заходняй Беларусі, першыя гады яго маленства прайшлі пры панскім падняволлі. Хадкевіч. — Вы, напэўна, мясцовы ўраджэнец? — пытаюся я [у Высоцкага]. В. Вольскі.

усхлі́пваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Сутаргава ўдыхаць паветра пры плачы. [Іза] уткнулася тварам у падушку, сціснула зубамі навалачку разам з насыпкай і доўга ўсхліпвала. Пальчэўскі. Хлапец яшчэ плакаў слабенькія ахрыплым галаском, а дзяўчо толькі ўсхліпвала зрэдку ды трэслася ўсім целам. Крапіва.

факсі́міле,

1. нескл., н. Дакладнае ўзнаўленне рукапісу, дакумента, подпісу і пад. пры дапамозе фотамеханічнай рэпрадукцыі.

2. нескл., н. Клішэ, пячатка з чыім‑н. подпісам.

3. у знач. нескл. прым. і прысл. Дакладна ўзноўлены, у дакладнай рэпрадукцыі. Подпіс факсіміле. Выдаць рукапіс факсіміле.

[Ад лац. fac simile — рабі падобнае.]

феада́л, ‑а, м.

Гіст. Прадстаўнік пануючага класа пры феадалізме. Ва ўмовах упадку эканамічнага жыцця ў Беларусі, які пачаўся з сярэдзіны XVII стагоддзя, у яе гарадах, у тым ліку і Мінску, узмацнілася наступленне феадалаў на ўласнасць і правы гараджан. «Беларусь». // Памешчык-прыгоннік.

[Лац. feodalis.]