бля́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

1. Кавалачак бляхі (у 1 знач.).

2. Памянш. да бляха (у 2 знач.). З шапкі былі ўжо сарваны ўсе тыя бляшкі, якія раней паказвалі, да войска якой дзяржавы гэты салдат належаў. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вынахо́длівы, ‑ая, ‑ае.

Які можа знайсці выйсце са складанага становішча; знаходлівы. Вынаходлівы арганізатар. Вынаходлівы на жарты. □ Старшына .. [Максім] быў вынаходлівы: усё мог здабыць, усё атрымаць і даставіць раней за другіх, абвесці вакол пальца любых інтэндантаў. Шамякін. // Здольны ствараць, вынаходзіць новае. Вынаходлівы розум.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

замы́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго.

Стаміць, змучыць (каня), увагнаць у пену.

замылі́ць, ‑лю́, ‑лі́ш, ‑лі́ць; зак., што.

Разм. Падтуліць, сцяць (пра вусны). [Сяргейка] нічога не адказаў Ясю, загадкава замыліў вусны, завярнуўся і гэтак жа павольна, як і раней, пайшоў дахаты. Шарахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

за́паведзь, ‑і, ж.

1. Рэлігійна-маральнае прадпісанне, павучанне. Біблейская запаведзь.

2. перан. Строга абавязковае правіла паводзін, неадменнае патрабаванне. Калгасы Ліпскага сельсавета стараліся раней тэрміну выканаць свае абавязкі перад дзяржавай. Гэта ўжо даўно ўвайшло ў святы звычай, у непахісную калгасную запаведзь. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падаро́слець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Абл. Стаць з выгляду больш дарослым. [Маці] толькі цяпер заўважыла, што Вова падарослеў, падужэў. Марціновіч. [Туравец:] — За два гады .. [партызанскага жыцця], Вася, чалавек можа пасталець гадоў на дзесяць... Твайму пакаленню якраз і давялося падарослець і памужнець раней пары. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пако́лькі, злучн.

Ужываецца пры даданых прычынных сказах у значэнні: «так як»; «таму што». Стрэлкі, якая раней вяла на ветку [чыгункі], не было, відаць, яе проста знялі, паколькі ветка не дзейнічала. Лынькоў. — Паколькі мы знайшлі цябе ў лесе, тваё прозвішча будзе — Лясны... Шахавец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

правака́тар, ‑а, м.

1. Тайны агент, які дзейнічае шляхам правакацыі (у 1, 2 знач.). Ганне Сяргееўне і раней у падполлі прыходзілася сустракацца з такімі выпадкамі, калі трэба было ліквідаваць правакатараў. Няхай.

2. Падбухторшчык, які дзейнічае са здрадніцкай мэтай. Правакатар вайны.

[Ад лац. provocator.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

удаскана́лены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад удасканаліць.

2. у знач. прым. Больш дасканалы, чым раней, вельмі дасканалы. На стале стаяла плітка. Самая ўдасканаленая плітка, уласнай канструкцыі. Лупсякоў. // Добра развіты, востры, вельмі ўспрымальны (пра пачуцці і пад.). Удасканалены слых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Га́ўбіца ’гаўбіца’ (БРС). Рус. га́убица ’тс’ (раней і гоубица), укр. га́убиця. Фасмер (1, 397) мяркуе, што гэта запазычанне з ням. Haubitze ’тс’. Шанскі (1, Г, 38–39) мяркуе, што непасрэдна слова было ўзята з польск. haubica (так і ў Слаўскага, 1, 411).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дыяне́тыка

(англ. dianetics, ад гр. dianoetikos = разважны)

арыгінальная методыка духоўнага вылячэння, заснаваная на спробе ўзнавіць у памяці чалавека ўсе перажытыя ім раней жыцці і падзеі, падвергнуўшы іх пераасэнсаванню.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)