ране́й, прысл.

1. гл. рана².

2. Да пэўнага, указанага моманту.

Прыйсці на дзве гадзіны р.

3. У мінулым, да гэтага, да нядаўняга часу.

Р. тут было балота.

4. Спачатку, найперш.

Р. выслухай, а потым гавары.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ране́й нареч. сравнит. ст.

1. ра́ньше;

2. (когда-то) ра́ньше, пре́жде;

3. сперва́, снача́ла

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

ране́й, прысл.

1. Выш. ст. да прысл. рана ​2 (у 2 знач.).

2. Да пэўнага, указанага моманту. Сонца падымалася неяк марудна, раса ападала паволі. Можа яна ў гэтую раніцу ападала б і вельмі доўга, каб Аленка не прыйшла раней тэрміну. Колас. — Дык вось і зробім лаўтра пад’ём на дзве гадзіны раней звычайнага. Брыль.

3. У мінулым, да гэтага, да нядаўняга часу. Пімен Бумажкоў раней займаўся сельскай гаспадаркай, пасля пайшоў працаваць на завод рабочым. Чорны. Як ішлі камсамольцы раней на вайну, так ты сёння ідзеш узнімаць цаліну. А. Вольскі.

4. Спачатку, найперш. Раней, чым сабе, дзед накладваў мне ежу ў алавяную місачку. Бядуля. Што пачнецца раней — наступленне ці блакада — вельмі цяжка згадаць. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ране́й прысл

1. (да пэўнага моманту) früher; éher; vor, bevór;

як мага́ ране́й möglichst früh;

2. (у мінулым) früher, éhemals; einst (калісьці)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

раней

Том: 30, старонка: 6.

30-006_0013_%D0%A0%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D0%B9.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

ра́нее нареч. ране́й.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

ра́ньше нареч. в разн. знач. ране́й;

ра́ньше сро́ка ране́й тэ́рміну;

э́то бы́ло ра́ньше гэ́та было́ ране́й.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

быва́ла, часц. (разм.).

Паказвае на знач. дзеяння, якое здаралася ў мінулым раней, іншы раз.

Сядуць, б., ды люлькі закураць.

Раней, б., я часта хадзіў на паляванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

спярша́, прысл. (разм.).

Раней, спачатку, першапачаткова.

С. падумай, а потым адказвай.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

міну́ўшчына, -ы, ж.

Тое, што было раней, што даўно прайшло.

Сівая м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)