Pfahl

m -(e)s, Pfähle кол, па́ля, слуп

zwschen [in] sinen vier Pfählen — у сябе́ до́ма, у чатыро́х сцяна́х

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

himisch

1.

a

1) дама́шні, ро́дны

2) айчы́нны

2.

adv па-дама́шняму

sich ~ fühlen — адчува́ць сябе́ як до́ма

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

арандава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак. і незак., што.

Узяць (браць) у арэнду. Першыя часы побыту дома Лабановіч хадзіў па полі, што яны арандавалі ад скарбу, аглядаў засевы збожжа. Колас. Дзед арандаваў старую сялянскую хатку з гародам для бульбы. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насты́ць, ‑стыну, ‑стынеш, ‑стыне; зак.

Стаць халодным. Печ настыла. Сцены дома настылі. // Азябнуць, змерзнуць. Людзі настылі за ранак на гліністым умерзлым доле. Быкаў. — Не сядзі вельмі, а тупай, пакуль можна, — ціха параіў [бацька].. мне, — каб ногі адразу не настылі. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няма́шака, безас. у знач. вык.

Разм. Тое, што і няма. — Заходзь, заходзь, не ўзірайся. Я дома, — пазвала Зося. — А я думала, што цябе нямашака ў хаце, — сказала знадворку Волька. Гартны. [Сымон:] Ці тата яшчэ не вярнуўся? [Марыля і Данілка:] Не, нямашака яшчэ. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

балко́н

(фр. balcon)

1) пляцоўка з парэнчамі на знешнім баку сцяны дома, злучаная дзвярамі з унутраным памяшканнем на ўзроўні другога паверха і вышэй;

2) верхні або сярэдні ярус у тэатры.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

пачу́цца сов.

1. послы́шаться, разда́ться;

удалечыні́ пачу́ліся стрэ́лы — вдали́ послы́шались (раздали́сь) вы́стрелы;

2. безл. послы́шаться, почу́диться, показа́ться;

ды табе́ гэ́та про́ста пачу́лася — да тебе́ э́то про́сто почу́дилось (показа́лось);

3. разг. почу́вствоваться;

пачу́ўся пах бэ́зу — почу́вствовался за́пах сире́ни;

4. разг. почу́вствовать себя́;

п. ў гасця́х, як до́ма — почу́вствовать себя́ в гостя́х, как до́ма

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

каро́бка, -і, ДМ -бцы, мн. -і, -бак, ж.

1. Невялікая скрынка (з кардону, дрэва, пластмасы і пад.), а таксама такая ж скрынка з якім-н. таварам, наборам якіх-н. прадметаў.

К. пячэння.

2. Каркас будынка.

К. дзевяціпавярховага дома.

Каробка хуткасцей — у розных машын: механізм для змены хуткасці і напрамку руху.

Чарапная каробка — тое, што і чэрап (у 1 знач.).

|| памянш. каро́бачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. каро́бачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

палаві́на, -ы, мн. -ы, -ві́н, ж.

1. Адна з дзвюх роўных частак, якія разам складаюць цэлае.

П. памідора.

П. справы.

П. зімы прайшла.

Першая п. гульні (у спорце).

2. Сярэдзіна якой-н. адлегласці, прамежку часу.

Праехаць палавіну дарогі.

П. восьмай вечара.

3. Асобная частка жылога памяшкання (уст.).

Парадная п. дома.

4. Пражонку (разм., жарт.).

Мая п. ў ад’ездзе.

|| памянш. палаві́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. палаві́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

АКТУАЛІЗА́ЦЫЯ

(ад лац. actualis рэчаісны, сучасны),

працэс пераходу аб’екта, з’явы і г.д. са стану магчымасці ў стан рэчаіснасці. Першапачатковае філас. абгрунтаванне і тэарэт. эксплікацыю атрымала ў працах Арыстоцеля. Сваімі поглядамі на ператварэнне патэнцыі ў рэальнасць праз актуалізацыю Арыстоцель увёў у анталогію прынцып развіцця, узнікнення новага ў быцці. Напр., будаўніцтва дома і ўжо збудаваны дом — гэта актуалізацыя («актуальнасць» дома ў адносінах да матэрыі, з якой ён складаецца — цэглы). Духоўныя асаблівасці чалавека актуалізуюцца ў яго паводзінах. Далейшае развіццё тэорыя актуалізацыі набыла ў творах Г.Спенсера, Э.Гартмана, Х.Гёфдынга, а таксама тамістаў Фамы Аквінскага, К.Ранера і інш. Яны здолелі актуалізаваць гэты прынцып у адносінах да сучаснай ім сацыяльнай і духоўна-культ. рэчаіснасці. У сучасным грамадска-паліт. развіцці Беларусі як суверэннай і незалежнай дзяржавы вельмі важнае значэнне набывае актуалізацыя прынцыпаў дэмакратыі, правоў чалавека і рыначных адносін ва ўсіх сферах сац. быцця.

Літ.:

Аристотель. Метафизика. М.; Л. 1934.

Я.М.Бабосаў.

т. 1, с. 209

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)