2. Ісці, няспрытна, няёмка ступаючы (ад слабасці, стомы і пад.). Ад стомы .. [конь] хістаўся ў бакі, спатыкаўся.Мележ.Два разы прагна, глыбока зацягнуўся [Шура], і закружылася галава, стаў спатыкацца, як п’яны.Навуменка.
спатыка́цца2, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.
Незак.да спаткацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сыць, ‑і, ж.
Сытасць. Вось паказалася .. хартовая галава: морда ў крыві, вочы заплылі хіжаю сыццю і ў зубах штось тырчыць...Гарэцкі.[Якаў:] — Гу... Не заўсёды ж і дрэнна жыць, бог дасць і лепш пажывём, у багацці, у сыці, а?..Галавач.
•••
Да сыці — уволю, удосталь. Наесціся да сыці. Нацешыцца да сыці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
conk
[kɑ:ŋk]1.
n.
1) Brit., Sl. нос -а m.
2) Sl.галава́f.
3) уда́р у галаву́
2.
v.t.
уда́рыць, саўгану́ць (асабл. у галаву́)
•
- conk out
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ГАРАДСКА́Я ЎПРА́ВА,
выканаўчы орган гар. думы ў Рас. імперыі. Складалася з 2—3 асоб, выбраных думай. Узначальваў управу гарадскі галава (адначасова быў і старшынёй гар. думы). Члены ўправы лічыліся на дзярж. службе і атрымлівалі заработную плату, якую ўстанаўлівала гар. дума з фонду гар. даходаў. Гарадская ўправа мела пастаянную канцылярыю, якая падзялялася на шэраг аддзелаў, адпаведных функцыям гар. самакіравання. Пры ёй ствараліся пастаянныя і часовыя камісіі. Гар. ўправы займаліся пытаннямі гаспадаркі і добраўпарадкавання гарадоў, супрацьпажарнымі мерапрыемствамі, ажыццяўлялі нагляд за развіццём мясц. гандлю і прам-сці, кіравалі гар. медыцынай і нар. адукацыяй. Не валодалі прымусовай уладай, падпарадкоўваліся губернатару і міністру ўнутр. спраў, якія маглі накласці вета на любое рашэнне ці пастанову гарадскай управы. У Беларусі, дзе гар. даходы былі меншыя за расходы, гарадскія ўправы выбіраліся пераважна ў губ. гарадах. У большасці пав. гарадоў функцыі гарадской управы выконваў гар.галава.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ярл
(ст.-сканд. earl)
1) знатны чалавек у сярэдневяковай Скандынавіі, а пазней галава вобласці, што падпарадкоўвалася непасрэдна каралю;
2) тытул галоўнакамандуючага марскімі сіламі ў Швецыі 12—13 ст.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
падлама́цца, ‑ломіцца; зак.
Зламацца, надламацца знізу. Ножка крэсла падламалася. □ Крылы [лебедзя] урэшце падламаліся, Галава ў ваду апусцілася.Багдановіч.// Падагнуцца ад слабасці, стомы і інш. (звычайна пра ногі). Лежачы ў кювеце, .. [Галя] бачыла, як гарэлі машыны, бачыла, як у аднаго салдата, што адбягаў ад машыны, падламаліся ногі, і ён упаў на брук.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2. Асвяжыцца, пабыць на свежым паветры. [Карызна:] — Нешта галава .. баліць, дык выйшаў праветрыцца.Зарэцкі.
3.перан.Разм. Развеяцца, набрацца новых уражанняў. Трэба абавязкова паехаць да сябра і крыху праветрыцца.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разбале́цца, ‑ліцца; зак.
Разм. Пачаць моцна балець (пра органы, часткі цела). Ад напружаных думак, ад бяссонніцы ў .. [маёра] разбалелася галава.Шамякін.Ад таго, што.. [Віця] пабыў у цяпле, параненае плячо разбалелася яшчэ мацней.Корзун.Зайшлося сэрца несціханым болем, І раны разбалеліся ізноў, Што мацеркі дамоў ужо ніколі Сваіх не дачакаюцца сыноў.Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wirr
a
1) заблы́таны, раскудла́чаны, хааты́чны
2) невыра́зны, няя́сны
ich bin ganz ~ im Kópfe — у мяне́галава́ кру́ціцца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ціск, -у, м.
1.гл. ціснуць.
2. Сіла, што дзейнічае на якую-н. паверхню ў разліку на адзінку плошчы паверхні (спец.).
Ц. паветра.
Ц. пары на сценкі катла.
3. Тое, што і крывяны ціск (разм.).
Праверыць ц.
4. Пра павышаны крывяны ціск у каго-н. (разм.).
Ад ціску баліць галава.
5.перан. Уздзеянне на каго-, што-н., насілле над чыёй-н. воляй, перакананнямі; прымус.
Эканамічны ц.
○Атмасферны ціск — напор атмасферы на ўсе размешчаныя ў ёй прадметы і на зямную паверхню.
Крывяны ціск — сіла, што дзейнічае на сценкі крывяносных сасудаў чалавека і жывёл пад уплывам кровазвароту.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)