намагене́з
(ад гр. nomos = закон + -генез)
антыдарвінаўская канцэпцыя развіцця жывой прыроды, паводле якой эвалюцыя арганізмаў адбываецца не на аснове прыроднага адбору, а пад уздзеяннем унутраных заканамернасцей (гл. таксама аўтагенез).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
тальён
(лац. talio, -onis = помста)
прынцып у крымінальным праве рабаўладальніцкіх і раннефеадальных дзяржаў, паводле якога асобе, што ўчыніла злачынства, прысуджалі такую самую шкоду («вока за вока, зуб за зуб»).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
трыто́н1
(гр. triton, ад Triton = імя сына бога мора Пасейдона, які, паводле старажытнагрэчаскай міфалогіі, меў чалавечае цела і хвост яшчаркі)
хвастатая земнаводная жывёла сям. саламандравых, падобная да яшчаркі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
тэлеало́гія
(ад гр. telos, -leos = мэта, канец + -логія)
філасофскае вучэнне, паводле якога ўся гісторыя свету з’яўляецца здзяйсненнем наперад вызначанай богам мэты і ўсё ў развіцці прыроды і грамадства мэтазгодна.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
паланіза́цыя, ‑і, ж.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. паланізаваць і стан паводле знач. дзеясл. паланізавацца. Жывая народная беларуская мова ў старажытнасці была падвергнута лексічнай паланізацыі ў значна меншай меры, чым літаратурна-пісьмовая. Жураўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перагрэ́ў, ‑грэву, м.
Спец. Дзеянне паводле знач. дзеясл. пераграваць — перагрэць і стан паводле знач. дзеясл. перагравацца — перагрэцца. Новы матор паставілі, перагрэвы зніклі, агрэгат мог працаваць хоць і цэлыя суткі без перапынку. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перако́с 1, ‑у, м.
Стан паводле знач. дзеясл. перакошвацца 1 — перакасіцца. Трэба было паставіць.. [прывод малатарні] так, каб не было перакосу. Чарнышэвіч.
перако́с 2, ‑у, м.
Дзеянне паводле дзеясл. перакасіць 2 (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
капа́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. капа́ць. Кананне канала.
2. Дзеянне паводле дзеясл. капацца (у 1, 2 знач.). Залішняе кананне ў псіхалогіі чалавека характарызуюць і раннія апавяданні К. Чорнага. Адамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́часка 1, ‑і, ДМ ‑цы, ж.
Дзеянне паводле дзеясл. вычэсваць 1 — вычасаць 1 (у 2 знач.).
вы́часка 2, ‑і, ДМ ‑цы, ж.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. вычэсваць 2 — вычасаць 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ме́на, ‑ы, ж.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. мяняць і мяняцца; абмен.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)