заупоко́й / помяну́ть заупоко́й церк. памяну́ць за супако́й душы́;
нача́ть за здра́вие, а ко́нчить заупоко́й погов. пача́ць за здаро́ўе, а ско́нчыць за памі́н душы́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адсе́яцца, -се́юся, -се́ешся, -се́ецца; -се́йся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Аддзяліцца пры прасейванні.
Вотруб’е адсеялася ад мукі.
2. перан. Выбыць са складу чаго-н.
Частка студэнтаў адсеялася.
3. Скончыць сяўбу.
Адсеяліся калгасы рана.
|| незак. адсе́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца і адсява́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. адсе́йванне, -я, н., адсява́нне, -я, н. і адсе́ў, -се́ву, м. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адслужы́ць, -лужу́, -лу́жыш, -лу́жыць; -лу́жаны; зак.
1. Прабыць на службе, папрацаваць нейкі час.
А. дваццаць гадоў у лясніцтве.
2. Адбыць тэрмін вайсковай службы; скончыць служыць.
А. два гады ў арміі.
3. Службай адплаціць, адрабіць за што-н.
А. за шкоду.
4. Зрабіцца непрыгодным, перастаць адпавядаць свайму прызначэнню.
5. Адправіць набажэнства.
А. імшу.
|| незак. адслу́жваць, -аю, -аеш, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адгуля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак.
1. Скончыць гуляць; правесці нейкі час не працуючы (разм.).
А. водпуск.
2. што. Пабыць у адгуле за звышурочную працу ў выхадны.
3. што. Згуляць, адсвяткаваць (разм.); правесці некаторы час на гуляннях.
А. вяселле.
|| незак. адгу́льваць, -аю, -аеш, -ае (да 2 знач.).
|| наз. адгу́л, -у, мн. -ы, -аў, м. (да 2 знач.).
Заўтра ў мяне а.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дачыта́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Скончыць чытаць што‑н.; прачытаць да якога‑н. месца, якой‑н. часткі. — Там жа, проста ў тым самым месцы сказана і другое, Міхась Пятровіч, можа вы не ўспелі дачытаць? Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адмалі́цца, ‑малюся, ‑молішся, ‑моліцца; зак.
1. Маленнем, просьбай спрабаваць выпрасіць у бога сабе дараванне, адагнаць ад сябе зло. Ад смерці не адмолішся. Прыказка.
2. Разм. Скончыць маліцца. Адстагнаў, адмовіўся, адплакаў даўно ўжо наш працоўны народ. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адпла́каць, ‑плачу, ‑плачаш, ‑плача; зак.
1. Скончыць, перастаць плакаць.
2. Праплакаць пэўны час.
3. што. Выказаць, плачучы, свой душэўны боль. Язэпка ўжо адплакаў, колькі мог, сваю разлуку з домам. Якімовіч. Адплачце, гусі, Сум над балатамі. Кляшторны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пыні́ць ’хутка нешта рабіць, чыніць’: жнеі пы́няць жыта (ашм., Стан.), ’рабіць усё неабходнае па гаспадарцы, даглядаць’ (ТСБМ, Жд. 1, Сцяшк. Сл.), ’знаходзіцца, праводзіць час’ (Сцяшк.), ’затрымліваць, перашкаджаць’ (Яруш.), ’збіраць ягады, грыбы’ (Яўс.), пыні́цца ’ўпраўляцца па гаспадарцы’ (ТСБМ), ’знаходзіцца’ (карэл., Сцяшк. Сл.). Параўн. спыні́ць ’хутка нешта зрабіць, скончыць’ (ашм., Стан.), укр. пини́ти ’замаруджваць, перашкаджаць’. Да пяць, пну (*pęti, *pьnǫ), варыянт кораня (з падаўжэннем) *pin‑, параўн. апыніцца, апынуцца ’знайсціся ў пэўным месцы або становішчы’ (гл.), фармальна і семантычна суадносіцца з літ. pìnti ’плясці’, лат. pît, pinu ’тс’, грэч. πένομαι ’працую’, нова-в.-ням. spinnen ’прасці’, spannen ’напружваць, нацягваць’. Гл. таксама ЕСУМ, 4, 370–371.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wykończyć
зак.
1. закончыць, скончыць, завяршыць;
2. вычарпаць; выкарыстаць (да канца);
3. перан., разм. дабіць; прыкончыць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
дарысава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., што.
Скончыць рысаваць. Дарысаваць партрэт. // перан. Завяршыць абмалёўку (характару, вобраза і пад.). Дарысаваць вобраз. // Дапоўніць ва уяўленні што‑н. Сынава ўяўленне дарысавала да канца тое, пра што толькі збольшага сказаў бацька. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)