Бадзі́ла ’рог каровы; той, хто бадаецца’ (Касп.). Беларускае ўтварэнне суфіксам *‑(i)dlo (што служыў для ўтварэння nom. instrumenti ў слав. мовах) ад дзеяслова бада́ць, басці́ (праўда, трэба было б чакаць *бадала < *boda‑dlo). Магчыма, такога ж паходжання і балг.боди́ло ’назва расліны’ (калі не з *bodylь).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паслу́жнік, паслу́жніца ’слуга’ (Нас.), рус.послу́жник, послу́жница ’хто паслужвае некаму, не будучы яго непасрэдным слугой’, польск.posłużnik ’тс’, ’памагаты’, серб.-харв.poslužnik ’той, хто прыслужвае’. Не выглядае на прасл. утварэнне. Магчыма, былі ўтвораны пазней у раннім сярэдневякоўі асобна ў кожнай з груп моў. Да паслужыць < служы́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рагаві́нка ’расліна ясколка, Cerastium L.’ (Кіс.), рус.яско́лка, параўн. балг.роговка ’тс’, серб.птичја трава, рожац. Ад рог1 (гл.) з-за ланцэтападобных лісцяў і формы плода. Не выключана аднак, што ўтварылася ад іншай назвы той жа расліны — вагавінка — у выніку мены пачатковага в‑ на р‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раскабо́іна ’свавольнік, гарэза’ (Юрч.). Няясна. Магчыма звязана з прасл.*kobъ, *kobiti, *koběniti (sę) ’быць упартым, супрацівіцца’, параўн. рус.дыял.ко́бый ’чалавек з дрэнным характарам, наравісты’, ко́биться ’паводзіць сябе неспакойна’, ко́бень ’той, хто ўпарціцца, не слухаецца’, гл. ЭССЯ, 10, 88, 92, 101. Прыстаўка можа мець узмацняльнае значэнне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
То́ўхаць ’штурхаць’ (Ласт., Шат.), ’непакоіць напамінам’ (Юрч. Сін.), ’пульсаваць’ (пух., Сл. ПЗБ), тоўх — пра лёгкае штурханне ў грудзі, у бок (полац., Нар. лекс.), таўха́ць, таўка́ць ’злёгку штурхаць’ (Юрч.), сюды ж то́ўхала ’той, хто штурхаецца’ (Шат.), то́ўхнуцца ’штурхнуцца’ (Ласт.). Гл. таўхаць, можна дапусціць уплыў дзеясловаў піхаць, штурхаць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́пала (ту́поло) ‘від рыбалоўнай снасці’ (ТС). Відаць, да ту́паць (гл.), аналагічна да таптуха1 ад таптаць1 (гл.). Таго ж утварэння экспрэсіўныя назоўнікі ту́пала ‘чалавек, які робіць выгляд удзелу ў справе, але нічога не робіць’ (Нас.) і ту́пало ‘той, хто моцна грукае нагамі пры хадзьбе’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бенефі́цыярбенефіцыя́р
(англ. beneficiary)
1) асоба, якая атрымлівае даходы ад сваёй маёмасці пры перадачы яе другой асобе на давернай падставе (пры здачы ў арэнду, наём);
2) той, хто атрымлівае грошы паводле акрэдытыва або страхавога полісу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рата́тар
(лац. rotator = той, хто круціць)
1) апарат для друкавання копій з чарцяжоў, рукапісаў, малюнкаў;
2) фіз. цела, якое верціцца раўнамерна вакол цэнтра або восі;
3) анат. мышца, якая ажыццяўляе паварот у якім-н. суставе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
packet[ˈpækɪt]n.
1. звя́зак, звя́зка, па́чак; невялі́кі паке́цік;
a packet of books звя́зак кніг;
a packet of cigarettes па́чак цыгарэ́т;
a packet of sweets паке́цік (мяшо́чак) цуке́рак
2.BrE, infml ку́ча гро́шай;
That house cost me a packet.Той дом уляцеў мне ў капеечку.
3.comput. блок, паке́т да́ных
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
сюды́-туды́прысл.
1. (у той і другі бок) hin und her;
2. (у некаторыя месцы) híerhin und dórthin;
мне трэ́ба яшчэ́ сюды́-туды́ схадзі́ць ich hábe noch éinen Gang vor;
3. (ніштавата, дапушчальна) léidlich, passábel;
днём яшчэ́ сюды́-туды́ am Táge ist es noch erträglich …
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)