Негр (БРС, ТСБМ), нэ́гар (побач з му́рын, Некр. і Байк.), укр. негр, рус. негр. Ст.-бел. нигръ (з 1598 г.) са ст.-польск. niger, вядомага з XVI ст., куды трапіла з сярэдневяковага лат. niger ’чорны’ (Булыка, Лекс. запазыч., 126), параўн. таксама ст.-бел. нигритъ ’тс’ з той жа крыніцы (там жа). Сучасная форма, відаць, паўторнае запазычанне з рус. негр, што з франц. nègre (< лац. niger), параўн. Фасмер, 3, 57.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ГЕ́ЕР (Geyer) Фларыян
(каля 1490, г. Гібельштат, Германія — 10.6.1525),
адзін з кіраўнікоў паўстанцаў у Сялянскую вайну 1524—26 у Германіі. Імперскі рыцар. У 1519—23 на вайск. і дыпламат. службе ў магістра Тэўтонскага ордэна Альбрэхта Брандэнбургскага. Вясной 1525 узначаліў адзін з рэв. сял. атрадаў у Франконіі (т.зв. «Чорны атрад»), Дамогся пашырэння паўстання на 9 гарадоў. Выступаў за скасаванне прывілеяў дваранства і царквы. Забіты ў час задушэння паўстання войскамі Швабскага саюза.
т. 5, с. 132
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
чарні́лішча Месца на балоце, дзе гразь мае чорны колер і багатая вокісамі жалеза, у якой раней чарнілі пражу (Ст.-дар.). Тое ж чарне́лішча (Ст.-дар.).
□ ур. Чарні́лішча (балота, асушаны луг) каля в. Пасека Ст.-дар.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
сага́н, ‑а, м.
Абл. Чыгунны кацёл для стравы. І смажылася свежына, І маці на стол высыпала Бульбы гару з сагана. Танк. Саган блішчыць, калі ён новы... Калі яго ставяць у печ, ён робіцца чорны, чорны... Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазашпі́львацца, ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Зашпіліцца — пра ўсіх, многіх. [Юрка і Юзік] пазашпільваліся, панадзявалі шапкі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паслён, ‑у, м.
Травяністая або кустовая расліна сямейства паслёнавых. Чорны паслён. Чорнаягадны паслён.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патрухле́ць, ‑ее; зак.
Струхлець — пра ўсё, многае. У .. [хаце] сцены патрухлелі і пагнілі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўхвілі́ны, ж.
Тое, што і паўмінуты. Праз паўхвіліны ўсяго якой пачаўся мітынг. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́шкам, прысл.
Разм. Пяшком. Салдат то пешкам ішоў, то ехаў, як траплялася. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ало́вак, алоўка, м.
Тое, што і карандаш. Чорны аловак. Хімічны аловак. Каляровыя алоўкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)