~ zehn Jáhren bin ich in Minsk — (ужо́) дзе́сяць гадо́ў, як я ў Мі́нску
2.
cj разм. з таго́ ча́су як, з той пары́ як
es ist lánge her, ~ wir uns geséhen háben — міну́ла мно́га ча́су з той пары́, як мы ба́чыліся ў апо́шні раз
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
даўно́прысл. längst, lánge, seit lángem;
ужо́ даўно́ schon lánge;
не так даўно́ vor noch nicht állzu lánger Zeit;
гэ́та было́ не так даўно́ das liegt nicht sehr weit zurück;
◊
даўно́ б гэ́так! na éndlich!, (es war) höchste Zeit!
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
До́вад ’довад, доказ’ (БРС). Рус.до́вод, укр.до́від, польск.dowód, чэш.důvod, балг.до́вод і г. д. Ужо ў ст.-рус. мове доводъ ’тс’. Паводле Слаўскага (1, 158–159), агульнаславянскае ўтварэнне. Гл. яшчэ Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 149 (ад дзеяслова доводити). У Трубачова (Эт. сл., 5) няма (відаць, не лічыцца праславянскім).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пала́ш ’халодная зброя, падобная на шаблю, толькі з прамым і шырокім лязом, вострым з абодвух бакоў’ (ТСБМ). Ужост.-бел.палашъ (XVI ст.) < польск.pałasz (Булыка, Запазыч., 234). Крыніцай польск., таксама і ў інш. мовах (рус.пала́ш, ням.Pallasch) з’яўляецца венг.pallos, утворанае ад тур.pala ’меч’ (Брукнер, 392; Фасмер, 3, 191).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыкаву́лак (прыкаву́лык) ’завулак’ (Бяльк.). Дэрывацыйны карэлят да закаву́лак, параўн. рус.закоу́лок, усходнеславянскае прэфіксальнае ўтварэнне ад *коулок < *улок ’вуліца’ (КЭСРЯ, 114), параўн. тут яшчэ ст.-рус.улъка, улка (Сразн.). Наяўнасць беларускага слова пацвярджае рэальнасць даволі праблематычнага раней коулок і робіць прапанаванню ужо даўно версію прымальнай. Гл. таксама Шанскі (2, 6, 40). Параўн. ву́лка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паку́пка, ‑і, ДМ ‑пцы; Рмн. ‑пак; ж.
Тое, што куплена; купленая рэч. [Верачка] ужо ўяўляла шафу ў сваім пакоі, бачыла суседку Ганну Міронаўну, як тая цмокае губамі каля пакупкі.Каршукоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
налі́чвацца, ‑аецца; незак.
Быць, мецца ў наяўнасці, у пэўнай колькасці. У 1915 годзе ў [Белавежскай] пушчы налічвалася семсот трыццаць зуброў.В. Вольскі.Атрад павялічваўся. У ім ужо налічвалася каля чатырохсот партызан.Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыбуксі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.
Даставіць, прывесці куды‑н. на буксіры. Прыбуксіраваць судна да берага. □ — Пайду да старшага інжынера, — сказаў .. [Макараў], убачыўшы, што яго самалёт ужо прыбуксіравалі на стаянкі эскадрыллі.Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыжму́р, ‑у, м.
Разм.Дзеяннепаводлезнач.дзеясл. прыжмурваць — прыжмурыць і станпаводлезнач.дзеясл. прыжмурвацца — прыжмурыцца. [Паўлу] здалося, што ён ужо недзе сустракаў гэтага сівога, з хітраватым прыжмурам вачэй, дзеда.Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асца́, ‑ы, ж.
Абл. Сліна. Шмігельскі ледзь яблыкам не ўдавіўся. Асцы поўны рот набегла, і ён цвыркнуў на ток.Лобан.Ужо спаўдня і ўжо касцу Аж гоніць з голаду асцу.Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)