Тарава́ты ’памяркоўны; не скупы’ (карм., ЛА, 3), ’шчодры’ (Янк. БП), тырыва́тый ’добры, шчодры’ (Бяльк.), сюды ж тарава́ціцца (торова́цицьца) ’дэманстраваць шчодрасць’, ’абяцаць; прапанаваць мала’ (Нас.). Рус. тарова́тый, торова́тый перакладаюць як ’спрытны, дасціпны; шчодры, гасцінны’ (Некр. і Байк.), ’маторны’ (Ласт.). Звязваюць з тор ’дарога, шлях; след’, тары́ць ’пракладваць след, шлях’ (гл.), што да *torъ, *toriti, роднасных да *terti (гл. церці), гл. Фасмер, 4, 84; Новое в рус. этим., 233. Да семантыкі параўн. запрато́рыць ’закінуць, падзець невядома дзе’, славен. tóriti ’рассыпаць, растрачваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wonder1 [ˈwʌndə] n.
1. здзіўле́нне;
look in wonder глядзе́ць са здзіўле́ннем
2. цуд, дзі́ва
♦
do/work wonders твары́ць/рабі́ць цу́ды;
it’s a wonder that… дзі́ва, што…;
no/little won der that… не дзі́ва/ма́ла дзі́ва, што;
wonders will never cease свет по́ўны цу́даў
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
з’е́здзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак.
1. Паехаць куды‑н., пабыць там з якой‑н. мэтай і вярнуцца назад. З’ездзіць па дровы. З’ездзіць у горад. З’ездзіць у госці. З’ездзіць паглядзець новабудоўлю. □ У нядзелю Ганна Лявонаўна і Іван Трахімавіч з’ездзілі на базар, купілі тое-сёе. Корбан.
2. што. Пабыць у шмат якіх мясцінах, аб’ездзіць якую‑н. тэрыторыю. З’ездзіў усю краіну ўдоўж і ўпоперак. □ Не мала страціў зім, Не мала з’ездзіў свету. Не вытрымаў Максім, Рашыў: Дадому еду. Куляшоў.
3. каго-што. Разм. Сапсаваць, зрабіць непрыгодным ад частай язды. З’ездзіць колы. // Часта або многа ездзячы па чым‑н., стаптаць, папсаваць. З’ездзіць пасевы. З’ездзілі калёсамі ўсю пожню.
4. па чым, каму. Разм. Стукнуць, ударыць (у 6 знач.). — Трэба было, унучка, чапялою разы са тры па гарбу яму з’ездзіць. Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
менш, прысл.
1. Выш. ст. да прысл. мала. Дзядуля ляжаў на канапе, накрыўшыся старым кажушком: апошнія дні яму нездаровілася, і ён стараўся менш хадзіць. Якімовіч. Пра сябе самога [Нічыпар] гаварыў мала і яшчэ менш пра сваю жонку. Кулакоўскі.
2. У спалучэнні з прыметнікамі, дзеепрыметнікамі і прыслоўямі ўтварае апісальную форму ступені параўнання. Над цёмнымі руінамі і рэдкімі агнямі горада ізноў пераклікаюцца гудкі заводаў. У адказ ім, з вакзала або з далёкай ускраіны даносіцца не менш задорны свіст паравоза. Брыль. Дзед быў узрушаны не менш, чым Міколка. Лынькоў.
•••
Больш-менш гл. больш.
Менш за ўсё — ужываецца пры ўзмоцненым адмоўі; тое, што і зусім не...
Ні больш ні менш (як) гл. больш.
Сама менш — а) менш за ўсіх; б) не менш чым.
Тым не менш — нягледзячы на гэта, аднак, усё ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kalt lássen
* vt не ўзруша́ць, не ціка́віць
das lässt ihn kalt — гэ́та яго́ ма́ла абыхо́дзіць [не ціка́віць]
~ máchen — разм. забі́ць
~ stéllen — пазбаўля́ць уплы́ву; зняць (з пасады); абясшко́дзіць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
прое́зжий
1. прил. (проезжающий) падаро́жны, прае́зджы; (годный для проезда) прае́зны;
прое́зжие лю́ди падаро́жныя (прае́зджыя) лю́дзі;
прое́зжая доро́га прае́зная даро́га;
2. сущ. падаро́жны, -нага м., прае́зджы, -джага м.;
здесь ма́ло прое́зжих тут ма́ла падаро́жных (прае́зджых).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
разлама́ць сов.
1. (раздробить, разрушить) разлома́ть;
р. скры́нку — разлома́ть я́щик;
р. дом — разлома́ть дом;
2. (ломая, разделить) разломи́ть;
р. акра́ец хле́ба — разломи́ть краю́ху хле́ба;
3. безл. (довести до изнеможения ломотой) разломи́ть;
мяне́ ўсяго́ ~ма́ла — меня́ всего́ разломи́ло
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
сыць I ж., разг.
1. (состояние сытого) сыть;
нае́сціся да сы́ці — нае́сться до сы́ти;
сыць перае́ў — сыть перее́л;
2. сы́тность, пита́тельность;
у гэ́тай е́жы ма́ла сы́ці — в э́той пи́ще ма́ло сы́тности (пита́тельности)
сыць II ж., бот. сыть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
кі́дкі, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Які рэзка кідаецца ў вочы; яркі, прыметны. — Надзень сабе так што, не кідкае, — прасіла і павучала маці. Паўлаў. Рабіна заружавела .. яркім, кідкім хараством. Мележ.
2. Падатлівы, ахвочы, схільны да чаго‑н. Самі ж радульцы — людзі не гаваркія, не надта кідкія на размовы з незнаёмымі людзьмі, і ад іх мы даведаліся мала што... Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыты́м, злучнік далучальны (звычайна ў спалучэнні са злучнікамі і, ды, а).
Да таго ж, акрамя таго. Так у Малінаўцы з’явіўся новы гаспадар, і прытым не абы-які. Чарнышэвіч. [Валодзя:] — Ведаць .. [Кастуся] я ведаю, але думаю, што вопыту ў яго мала. [Максім:] — У Андрэя вопыту не больш, прытым і характарам ён мяккаваты. Машара. Гэта быў стрыманы і дакладны, прытым нешматслоўны субяседнік. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)