Verbum

е́рась, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. У рэлігіі: адступленне ад афіцыйных царкоўных догмаў.

Барацьба з ерассю.

2. перан. Бязглуздзіца, лухта (разм.).

Несці е.

|| прым. ерэты́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

накруці́цца, -ручу́ся, -ру́цішся, -ру́ціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Навіцца, наматацца на што-н.

Ланцуг накруціўся на барабан.

2. перан. Многа, доўга пахадзіць, стаміцца ад клопатаў (разм.).

Н. за раніцу.

насу́піцца, -плюся, -пішся, -піцца; зак.

1. Ссунуўшы бровы, прыняць пахмурны, непрыветлівы выгляд.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Зрабіцца пахмурным, змрочным.

Твар яго насупіўся ад раздражнёнасці.

|| незак. насу́плівацца, -аюся, -аешся, -аецца.

нахму́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.

1. Стаць хмурым, панурым.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Зрабіцца пахмурным, змрочным, цёмным (аб прадметах і з’явах прыроды).

Неба нахмурылася.

|| незак. нахму́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

нірва́на, -ы, ж.

1. Паводле вучэння будыстаў: стан глыбокага спакою і поўнай унутранай гармоніі, які дасягаецца адмаўленнем ад усіх жыццёвых клопатаў і імкненняў.

2. перан. Стан спакою, сузірання і асалоды.

Апусціцца ў нірвану.

нязло́мны, -ая, -ае.

1. Такі, якога нельга перамагчы, знішчыць; вельмі ўстойлівы, моцны.

Н. народ.

2. перан. Стойкі, цвёрды ў перакананнях, намерах; які выражае цвёрдасць, стойкасць.

Нязломная вера ў перамогу.

|| наз. нязло́мнасць, -і, ж.

пагі́бель², -і, ж.

У выразах: у тры пагібелі гнуцца (сагнуцца) (разм.) —

1) вельмі нізка згінацца (сагнуцца);

2) перан. празмерна ўгоднічаць перад кім-н.; гнуць у тры пагібелі каго (што) — вельмі жорстка ўціскаць, прыгнятаць.

пазраза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны зак.

1. што. Зрэзаць усё, многае; зняць няроўнасці ўсюды, у многіх месцах.

П. кветкі з клумбы.

П. купіны.

2. перан., каго (што). Праваліць на экзамене ўсіх, многіх (разм.).

лы́сы, -ая, -ае.

1. Які мае лысіну, з лысінай.

Лысая галава.

Лысае цяля.

2. перан. Пазбаўлены расліннасці.

Л. курган

◊

І не лыс Габрусь (разм.) — хоць бы што, нішто не дзейнічае на каго-н.

маза́іка, -і, ДМ -за́іцы, ж.

Узор або малюнак з рознакаляровых кавалачкаў шкла, дрэва, мармуру і пад., шчыльна падагнаных адзін да аднаго.

Каляровая м.

М. жыцця (перан.).

|| прым. мазаі́чны, -ая, -ае.

Мазаічная карціна.