трапе́цыя, ‑і, ж.
1. Чатырохвугольнік з дзвюма паралельнымі і дзвюма непаралельнымі старанамі.
2. Гімнастычная прылада, якая складаецца з перакладзіны, падвешанай на двух тросах. [Янук] сніў толькі залітую святлом арэну, турнікі і трапецыі. Асіпенка.
[Ад грэч. trapeza — стол.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чы́жык, ‑а, м.
1. Памянш.-ласк. да чыж; тое, што і чыж.
2. Дзіцячая гульня, у якой завостраная з двух канцоў палачка заганяецца кіем у круг. // Сама завостраная палачка ў гэтай гульні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГО́РНЫ ВУ́ЗЕЛ,
месца перасячэння двух або некалькіх горных хрыбтоў. Звычайна высокі і цяжкадаступны, часта з’яўляецца цэнтрам зледзянення (напр., горны вузел у Цэнтр. Цянь-Шані з вяршынямі пік Перамогі і Хан-Тэнгры).
т. 5, с. 364
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Calles antiquos serves veteres et amicos
Беражы старыя сцежкі і старых сяброў.
Береги старые тропинки и старых друзей.
бел. Даражэй адзін стары друг, як новых двух. Новых сяброў нажывай, але і старых не забывай.
рус. Новых друзей наживай, а старых не теряй. Старый друг лучше новых двух. Друга ищи, а найдёшь ‒ береги. Своих друзей наживай, а отцовских не утрачивай.
фр. Les vieilles amitiés ne se remplacent pas (Старая дружба не заменяется).
англ. Old friends and old wine are best (Лучше всего старые друзья и старое вино).
нем. Die alten Freunde sind die besten (Старые друзья самые лучшие). Ein alter Freund ist zwei neue wert (Старый друг стоит двух новых).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
бра́цік, ‑а, м.
Памянш.-ласк. да брат (у 1 знач.); маленькі брат. — Як бацькі мае маюцца? Як сёстры і брацікі гадуюцца? Бядуля. Між двух дрэў сястрычка Браціка за ручку З кошыкам вядзе. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грунтава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; незак.
1. Асноўвацца, базіравацца. Беларускі правапіс грунтуецца на двух прынцыпах пісьма: фанетычным і марфалагічным. Юргелевіч. Існаванне і развіццё грамадства грунтуецца на працы народных мас. Лушчыцкі.
2. Зал. да грунтаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вяртлю́г, вертлюга, м.
1. Бугарок у верхняй частцы сцегнавой косці, які з’яўляецца месцам прымацавання мышцаў, што рухаюць сцягно.
2. Злучальнае звяно двух частак механізма, якое дазваляе адной з іх вярцецца вакол сваёй восі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пада..., прыстаўка (гл. пад...).
Ужываецца замест «пад...»: а) перад збегам двух і больш зычных, напрыклад: падагнуць, падагрэць, падазваць, падарваць, падаткнуць; б) перад зычнымі, пасля якіх пішацца мяккі знак або апостраф, напрыклад: падалью, падаб’ю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
словазлучэ́нне, ‑я, н.
Прасцейшая сінтаксічная адзінка, якая ўтвараецца спалучэннем двух або некалькіх слоў, аб’яднаных граматычна і па сэнсу. Устойлівае словазлучэнне. □ У задачу сінтаксісу ўваходзіць вывучэнне спосабаў спалучэння слоў у словазлучэннях і сказах. Граматыка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смалёўка, ‑і, ДМ ‑лёўцы; Р мн. ‑лёвак; ж.
1. Невялікі жук сямейства даўганосікаў, шкоднік хваёвых лясоў.
2. У батаніцы — адна‑, двух- і шматгадовая травяністая расліна сямейства гваздзіновых з белымі, ружовымі, чырвонымі кветкамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)