Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
purify
[ˈpjʊrɪfaɪ]
v.t.
ачышча́ць (мо́ву, ваду́)
to purify the heart — ачы́сьціць сэ́рца(ад усяля́кага зла)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АРТЭРЫЯ́ЛЬНЫ ЦІСК,
ціск крыві ўнутры аорты і буйных артэрый. Узнікае ад нагнятальнай дзейнасці сэрца, супраціўлення сасудаў і абумоўлены гідрастатычнымі сіламі. Найб. супраціўленне цёку крыві ў аорце і артэрыях. Артэрыяльны ціск у перыяд скарачэння (сісталы) жалудачкаў сэрцаназ. сісталічным, у час расслаблення (дыясталы) — дыясталічным. Вымяраецца ў мм рт. сл. Макс. ўзроўню (верхні) дасягае ў перыяд скарачэння (сісталы), мінім. (ніжні) — у час расслаблення (дыясталы). Велічыня артэрыяльнага ціску залежыць ад віду жывёл, стану сэрца і сасудаў, колькасці крыві, узросту, індывід. асаблівасцяў арганізма і інш. У буйных артэрыях чалавека сісталічны ціск у норме складае 110—130, а дыясталічны — 60—80 мм рт. сл. З узростам артэрыяльны ціск крыху павышаецца. Існуюць 2 метады вымярэння артэрыяльнага ціску: прамы (крывавы) і ўскосны (бяскроўны) з дапамогай спец. прыладаў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АДРЭНАЛІ́Н,
гармон мазгавога слоя наднырачнікаў. Вылучаны з наднырачнікаў жывёл у 1985. Крыніцай утварэння адрэналіну ў арганізме з’яўляюцца амінакіслоты тыразін і фенілаланін. Стымулюе работу сэрца, звужае крывяносныя сасуды, павышае крывяны ціск, расслабляе мускулатуру бронхаў і страўніка, расшырае зрэнкі, павышае бялковы, вугляводны і тлушчавы абмен. Прымяняецца пры вострым зніжэнні артэрыяльнага ціску, нечаканым спыненні работы сэрца (уводзіцца ўнутрысардэчна), алергічных хваробах, анафілактычным шоку. Колькасць адрэналіну ў крыві павялічваецца пры эмацыянальных нагрузках (стрэсе) і цяжкай мышачнай рабоце.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
цю́кацьразм klópfen vi; póchen vi;
сэ́рца цю́кае das Herz schlägt;
у скро́нях цю́кае die Schläfen hämmern
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
калаці́цца
1. (хістацца, трэсціся) zíttern vi, sich schütteln;
2. (моцнабіцца – прасэрца) póchen vi, stark klópfen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
страпяну́цца
1.áuffahren* vi (s), zusámmenfahren* vi (s);
2.:
сэ́рца страпяну́лася das Herz schlug bis zum Hálse
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Мачы́на ’зерне маку’, ’каліва, маласць’ (івац., Жыв. сл.; ТС, Ян.), укр.мачи́на ’тс’. Паўд.-бел.-укр. ізалекса, утвораная пры дапамозе суфікса ‑ін‑а ад мак (гл.). Чэш.mačinka ’галінка з пладамі садавіны’, ’«сэрца» галоўкі салаты’ з matć‑ < matka (Махэк₂, 347).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Та́хаць ’біць у дошку малатком падчас начной варты’ (Нас.), та́хыць ’ляпаць’ (Бяльк.), та́хаты ’ўзбоўтваць; стукаць, біцца (у тым ліку пра сэрца)’ (Сл. Брэс.), ’трэсці, варушыць, узбоўтваць (аб пасудзіне з вадкасцю)’ (драг., З нар. сл.). Гукапераймальнае ўтварэнне, суадноснае з тах, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Mínne
f - уст., паэт., жарт. каха́нне
höfische ~ — любо́ў ры́цара да да́мы сэ́рца
◊ ~ verkéhrt die Sínne — ≅ любо́ў сляпа́я
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)