пасла́нне, ‑я, н.

1. Пісьмовы зварот да каго‑н.; пісьмо. Але стрымала мяне пошта дальняя, Мяжа-граніца, а перад усім Я не асмеліўся пасланне прывітальнае Слаць з асабістым клопатам сваім. Танк. І ўвесь наступны тыдзень Славік быў заняты тым, што пісаў Шашы пісьмы. Увогуле ён не любіў пісаць. А тут штодня сачыняў даўжэзныя пасланні. Шамякін.

2. Літаратурны твор у форме звароту да каго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апеля́цыя ж

1. юрыд Berfung f -, -en;

пада́ць апеля́цыю Berfung inlegen;

2. (зварот) Appll m -(e)s, -e;

апеля́цыя да грама́дскай ду́мкі Appll an die öffentliche Minung

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Пу́йка неадабр. ’пра малога непаслухмянага хлопца’, ’недаразвіты хлопец, дурань’ (брасл., міёр., Праблемы фінал., 92). Непакупны (там жа) выводзіць з лат. риіка ’хлопчык’; гл. таксама Непакупны, Мовознавство, 1969, 3, 24; Лаўчутэ, Балтизмы, 71, дзе звяртаецца увага на запазычанне латышскага слова з эст. poeg (Фрэнкель, 661). Здзіўляе фармальнае і семантычнае падабенства да балг. пу́йка ’індычка’ і ’дурны чалавек’, ’зварот да прыяцеля’, серб.-харв. пгцка ’тс’, апошнія выводзяцца з рум. pulu (< лац. pullus ’маладзей’, мяркуемая праформа *pullius), гл. БЕР, 5, 846.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мадо́нна

(іт. madonna)

1) старадаўні зварот да жанчыны ў Італіі;

2) божая маці, Багародзіца ў католікаў і яе выява ў скульптуры і жывапісе;

3) перан. жанчына, якая ўяўляецца ўвасабленнем прыгажосці і нявіннасці.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

шляхе́цтва, ‑а, н.

1. Тое, што і шляхта. Не толькі ў Віркуцці, але і шмат па якіх маёнтках акупаванага Палесся ладзілі паны пышныя банкеты польскаму афіцэрству. Польскае шляхецтва перажывала мядовы месяц адраджэння свае дзяржаўнасці, зварот да жыцця, здзяйсненне гадаваных вякамі надзей. Колас. // Прыналежнасць да шляхты. [Сяргей:] — Эх, Васіль! Шляхецтва гэтае і бацькоў нашых атруціла і ў нас атруты ўліло... Чарнышэвіч.

2. Назва дваранства, пашыраная ў Расіі першай паловы 18 ст.

[Польск. szlachectwo.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апеля́цыя

(лац. appellatio)

1) юр. абскарджанне рашэння суда ў больш высокай судовай інстанцыі з мэтай перагляду справы (параўн. касацыя 1);

2) зварот з просьбай, з заклікам аб чым-н. (напр. а. да грамадскай думкі).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

све́тласць ж (зварот)

1. Magnifiznz f -, -en; uere [ure] Magnifiznz (да рэктара ВНУ, обер-бургамістра);

2. гіст uer [ure] Drchlaucht [Durchlucht] (да князя, княгіні); uer [ure] Whlgeboren (ваша благароддзе); ure Eminnz (да кардынала)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

іро́нія

(лац. ironia, ад гр. eironeia = прытворства)

1) тонкая насмешка, выражаная ў скрытай форме;

2) стылістычны зварот, фраза, у якіх прытворна, з мэтай насмешкі сцвярджаецца супрацьлеглае таму, што думаюць-аб сабе або прадмеце.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

мадо́нна

(іт. madonna)

1) старадаўні зварот да жанчыны ў Італіі;

2) Божая маці, багародзіца ў католікаў і яе выява ў скульптуры і жывапісе;

3) перан. жанчына, якая ўяўляецца ўвасабленнем прыгажосці, пакорнасці і нявіннасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ба́цька, -і, мн. ба́цькі, -аў, м.

1. Мужчына ў адносінах да сваіх дзяцей; тата.

Родны б.

2. Ветлівы зварот да старога чалавека.

3. Самец у адносінах да свайго патомства.

4. чаго. Заснавальнік, родапачынальнік чаго-н. (кніжн.).

Б. авіяцыі.

Выліты бацька, копія бацька (разм.) — пра дзіця, з твару вельмі падобнае да бацькі.

Прыёмны бацька — чалавек, які прыняў дзіця ў сваю сям’ю на правах сына (дачкі).

Увесь у бацьку (разм.) — пра дзіця, якое з твару і характарам падобнае да бацькі.

|| прым. ба́цькаў, -кава (да 1 знач.) і ба́цькаўскі, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)