Пы́ні ’маўляў, моў’ (Яруш., Гарэц., Бяльк.), выклічнік (націск залежыць ад папярэдняга слова) ’та, вось, моў’’: я пыни не таковскій; ’прыяцель, вашэць’: тобе, пыни, можно гето сказаць (Нас.). Магчыма, гукапераймальнае, параўн. рус. пынь‑пынь ’пра чалавека, які гаворыць невыразна, заікаючыся’, або дэфармаванае слова-паразіт, што ўзыходзіць да звароту пане ці васпане (гл.), пра гэта сведчыць заўвага Ярушэвіча “гор.” (гарадское).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
глуша́к, ‑а, м.
Абл. Глухі чалавек, глушэц (у 2 знач.). — Ат, глушак! — шапнуў Данік на Лявона, і вось яны стаяць моўчкі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бялю́ткі, ‑ая, ‑ае.
Вельмі белы. І вось над хатай, над гуменцам Сняжынкі жвавыя гуляюць, Садок і дворык засцілаюць Бялюткім, чыстым палаценцам. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́тачыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што.
1. Зрабіць, вырабіць што‑н. на такарным станку. Вытачыць вось.
2. Добра навастрыць, адтачыць. Вытачыць нож.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адпаце́ць, ‑ее; зак.
Пакрыцца налётам вільгаці. Шыбы адпацелі. / у перан. ужыв. Вось так і загінуў куточак лясны, І хвоі смалой адпацелі. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазавуго́ллю, прысл.
За вугламі; тайна, хаваючыся. Шаптацца пазавуголлю. □ [Мікіта:] — Навошта сачыць вось так, тулячыся пазавуголлю, навошта заняцца за чалавекам, як на аблаве? Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плаксу́н, ‑а, м.
Разм. Той, хто часта плача, плакса. [Стары:] — А вось гэты плаксун, — ён кіўнуў у бок калыскі, — са мной застаўся. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Beschérung
f -, -en
1) (непрыемная) неспадзява́нка
2) каля́дны падару́нак
◊ da háben wir die ~! — вось табе́ i на!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
reduta
redut|a
ж.
1. рэдут;
2. баль-маскарад;
masz, babo, ~ę! — вось табе і на!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
чу́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Вестка, паведамленне. [Кандрат:] — А ад Барташэвіча чутак няма? — [Домна:] — ..Чаму няма? Напісаў, што скора прыйдзе. Лобан. Чуткі з вайны трохі-трохі даходзілі да горада, надта далёка была яна адгэтуль. Мурашка. І вось гэтай вясною маланкай абляцела ўсе вёскі чутка: да Першага мая шахцёры абяцаюць даць калійную соль. Кулакоўскі. // звычайна мн. (чу́ткі, ‑так). Звесткі (звычайна няпэўныя, недакладныя); пагалоска. Справы ў яго доўга не ладзіліся, і да Зыбіна даходзілі чуткі, што яго вось-вось здымуць з пасады. Мележ. Хадзілі чуткі, што ніякі.. [Мінін] не слесар, а жандар коннай петраградскай паліцыі. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)