apron

[ˈeɪprən]

1.

n.

1) фарту́х, хварту́х -а́ m.

2) запо́на f. (у бры́чцы)

3) Theatr. авансцэ́на f.

4) пляцо́ўка пе́рад анга́рам

2.

v.

адзява́ць фарту́х

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

нагру́днік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Невялікі фартух або частка фартуха, якая закрывае грудзі пры ядзе.

Дзіцячы н.

2. Частка конскай збруі, якую надзяваюць на грудзі каня.

3. Частка сярэдневяковых даспехаў у выглядзе шчытка або панцыра, які засцерагаў грудзі.

Рыцарскі н.

Засцерагальны н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гаспады́ньства, ‑а, н.

Разм. Дзейнасць, занятак гаспадыні. Беламу вясельнаму плаццю [Марыны] .. мала і замінаў фартух — сведчанне яе гаспадыньства. Шахавец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абмусо́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.

Разм.

1. Змачыць слінай; абслініць.

2. Запэцкаць чым‑н. ліпкім, тлустым. Абмусоліць фартух.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прыпаса́ць ’падперазаць; завязаць (фартух)’ (Сл. ПЗБ; іўеў., ЛА, 4). Да пас (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адлупцава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак., каго.

Разм. Моцна набіць; адлупіць (у 2 знач.). Маці, не разабраўшыся, расперазала фартух і адлупцавала Грышу паскамі. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пяка́рскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да пекара, належыць яму. Пякарскі чапец. Пякарскі фартух. Пякарскае рамяство.

2. Тое, што і пякарны. Пякарскія дрожджы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Schürze

f -, -n фарту́х, хварту́х; пярэ́днік

éine ~ úmbinden* [vórbinden*] — завяза́ць фарту́х

éine ~ úmnehmen* [wégtun*] — надзе́ць [зняць] фарту́х

◊ er läuft jéder ~ nach, er ist hínter jéder ~ nach [her] — разм. ён бе́гае за ко́жнай спадні́цай

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

За́пан ’фартух’ (Жд. 2, Мат. Гом.), запо́н, запо́нка ’тс’ (Мат. Гом.). Рус. дыял. за́по́н ’фартух’, укр. запо́на ’заслона; пакрывала; засцежка; перашкода’, польск. zapona ’засцежка, заслона’, чэш. zápona, zápon ’засцежка, заслона’, славац. zápona ’засцежка, фартух’, славен. zapòn, zapȏna ’засцежка’, серб.-харв. за́пон(а) ’засцежка; затрымка’. Бязафіксны назоўнік ад дзеяслова *zapenti (> zapęti) з чаргаваннем e/о. Za‑pę‑tі — прэфіксальнае ўтварэнне ад pęti (гл. пяць 2, апона). Варыянты націску ў рус., бел. звязаны з наяўнасцю ці адсутнасцю дзеяння закона Шахматава ў розных дыялектах. Форма запо́нка мае суфікс ‑к‑a, утворана пазней ад запона. Фасмер, 2, 78; Брукнер, 645.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

заса́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.

Запэцкаць чым‑н. тлустым; зашмальцаваць. Засаліць фартух.

засалі́ць, ‑салю́, ‑со́ліш, ‑со́ліць; зак., што.

Нарыхтаваць у запас, заліўшы расолам або пасыпаўшы соллю; пасаліць. Засаліць грыбы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)