габране́ма

(н.-лац. habronema)

гельмінт класа нематодаў; паразіт няпарнакапытных, узбуджальнік габранемозу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гемо́нхус

(н.-лац. haemonchus)

гельмінт класа нематодаў, паразіт маладняку авечак, узбуджальнік геманхозу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

aphrodisiac

[,æfrəˈdɪziæk]

1.

n.

узбуджа́льнікm. (сро́дак, які́ ўзбуджа́е палаву́ю ця́гу)

2.

adj.

узбуджа́льны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ві́рус

(лац. virus = яд)

1) найдрабнейшы мікраарганізм, узбуджальнік інфекцыйных хвароб (напр. в. грыпу);

2) перан. узбуджальнік якіх-н. непажаданых сацыяльных, псіхалагічных і іншых з’яў (напр. в. індывідуалізму);

3) інф. праграма, здольная далучацца да іншых праграм камп’ютэра і выклікаць збоі ў іх працы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

мікрасфе́ра

(н.-лац. microsphaera)

сумчаты грыб сям. мучністарасяных, які развіваецца на лісці дрэў і кустоў; узбуджальнік мучністай расы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мікасферэ́ла

(н.-лац. mycosphaerella)

сумчаты грыб сям. мікасфарэлавых, які развіваецца на агрэсце, парэчках, суніцах, грушы, маліне; узбуджальнік белай плямістасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

разелі́нія

(н.-лац. rosellinia)

сумчаты грыб сям. разелініевых, які развіваецца пераважна на каранях дуба, яблыні, грушы і на адмерлай драўніне гэтых дрэў, узбуджальнік белай гнілі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ГАЛАЎНЯ́,

хвароба раслін, выкліканая галаўнёвымі грыбамі. Найб. шкоду прыносіць збожжавым культурам. Разбурае асобныя завязі або цалкам каласы, мяцёлкі, катахі, радзей сцёблы, лісце, ператвараючы іх у пылаватую або шчыльную чорную споравую масу. Асабліва частыя: цвёрдая галаўня пшаніцы, жыта, аўса і ячменю; пыльная галаўня пшаніцы, ячменю, аўса, проса і кукурузы; каменная галаўня ячменю, сцябловая галаўня жыта і пшаніцы; пухіраватая галаўня кукурузы. На Беларусі найб. пашыраны цвёрдая галаўня пшаніцы (узбуджальнік Tilletia triciti) і пыльная галаўня ячменю (узбуджальнік Ustilago nuda).

Усе віды ўзбуджальнікаў галаўні вузкаспецыялізаваныя — пашкоджваюць толькі пэўную культуру. Меры барацьбы з галаўнёй: выкарыстанне ўстойлівых сартоў, выбракоўка пасеваў, пашкоджаных галаўнёй, хім. абеззаражванне насення фунгіцыдамі або тэрмічным спосабам, апрацоўка насення спец. сістэмнымі пратрутамі (супраць пыльнай галаўні ячменю і пшаніцы).

т. 4, с. 455

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВО́СПА ВЕТРАНА́Я,

вятранка, масавая востразаразная інфекц. хвароба чалавека. Узбуджальнік — фільтроўны вірус — перадаецца ад хворага паветрана-кропельным шляхам. Інкубацыйны перыяд 13—17 дзён. Павышаецца т-ра, на скуры з’яўляецца высыпка, у поласці рота і глоткі — язвачкі, запаленне дыхальных шляхоў. У перахварэлых на воспу ветраную выпрацоўваецца стойкі імунітэт.

т. 4, с. 276

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

fillip

[ˈfɪlɪp]

1.

v.t.

1) пстры́каць

2) кі́даць

3) узбуджа́ць, пабуджа́ць; ажыўля́ць

2.

v.i.

дава́ць пстры́чку

3.

n.

1) пстры́чка f.

2) узбуджа́льнікm. (апэты́ту)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)