Лупня́к ’сланец’ (ТСБМ). Утворана ў 20‑х гадах XX ст. накшталт польск.łupek, чэш., славац.lupek ’тс’, польск.łupień (Сл. Міцкевіча, 4, 178) і ўкр.лупа́к. Узорам магло быць ням.Schieper ’сланец’ < прагерм.*skifran < *skē̌ti ’расшчапляць, паздзіраць, аддзяляць’ (Слаўскі, 5, 325–326; Баханькоў, БЛ, 13, 18).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Schíefer
m -s, -
1) сла́нец
2) шы́фер
3) стрэ́мка; аско́лак
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Лупок ’ракавіна бяззубкі (Anodonta mutabilis)’ (карэліц., Жыв. сл.). Да лупі́ць1 ’аддзіраць’. Па ўтварэнню тое ж, што і польск.łupek ’сланец > праформа lupъkъ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ёлап ’неўрадлівая пясчаная глеба’ (Нар. сл.), магчыма, да ёлуп (гл.). Тады ўтворана таксама з *о‑луп. Параўн. лупняк ’сланец, патрэсканая глеба’, лупа ’струп’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
а́спідны
(ад гр. iaspis, -idos = яшма)
зроблены з аспіду2;
а. сланец — тое, што і аспід2
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
łupek, ~ku
łup|ek
м.
1.мін. лупняк, сланец;
2.буд. шыфер
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
псіхрафі́ты
(ад гр. psychros = халодны + -фіты)
расліны халодных і вільготных грунтоў, напр. кедравы сланец, некаторыя водарасці і лішайнікі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
шы́фер, ‑у, м.
1. Чорны або шэры гліністы сланец. Здабыванне шыферу.
2. Будаўнічы матэрыял у выглядзе плітак або лістоў з такога сланцу, які ўжываецца для пакрыцця даху. Будуць узводзіць другі паверх [будынка], затым ставіць кроквы, каб заўтра шыферам накрыць.Гроднеў.На страсе цесля Лявон клаў апошнія аркушы шыферу.Дубоўка.
[Ням. Schiefer.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
slate1[sleɪt]n.
1.geol.сла́нец
2. шы́фер
3.AmE спіс кандыда́таў (для выбараў)
♦
a clean slate бездако́рная рэпута́цыя;
put smth. on the slate запі́сваць што-н. у крэды́т
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Лушча́к ’слюда’ (ТСБМ). Да лу́шчыць (гл.). Параўн. аналагічнае ўтварэнне ўкр.лупа́к, бел.лупня́к ’сланец’. Такім жа чынам утворана лексема лушчак ’лузан’ (рэч., Мат. Гом.; лаг., Сл. ПЗБ; КЭС, лаг.), як і ўкр.лущак, польск.łuszczak, макед.лушна́к, балг.лушта́к, луштна́к, для якіх Слаўскі (5, 365) выводзіць прасл.дыял.luščakъ ’лузан’.