паразумява́ць

‘разумець каго-небудзь, што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. паразумява́ю паразумява́ем
2-я ас. паразумява́еш паразумява́еце
3-я ас. паразумява́е паразумява́юць
Прошлы час
м. паразумява́ў паразумява́лі
ж. паразумява́ла
н. паразумява́ла
Загадны лад
2-я ас. паразумява́й паразумява́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час паразумява́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ачмурэ́лы, -ая, -ае (разм.).

Які знаходзіцца ў стане ачмурэння, страціў здольнасць ясна ўспрымаць і разумець навакольнае.

Ачмурэлая галава.

|| наз. ачмурэ́ласць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кме́ціць

‘разумець, цяміць што-небудзь і без прамога дапаўнення’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. кме́чу кме́цім
2-я ас. кме́ціш кме́ціце
3-я ас. кме́ціць кме́цяць
Прошлы час
м. кме́ціў кме́цілі
ж. кме́ціла
н. кме́ціла
Загадны лад
2-я ас. кме́ць кме́цьце
Дзеепрыслоўе
цяп. час кме́цячы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

неўразумява́ць

‘дзівіцца, бянтэжыцца, не разумець (без прамога дапаўнення)’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. неўразумява́ю неўразумява́ем
2-я ас. неўразумява́еш неўразумява́еце
3-я ас. неўразумява́е неўразумява́юць
Прошлы час
м. неўразумява́ў неўразумява́лі
ж. неўразумява́ла
н. неўразумява́ла
Загадны лад
2-я ас. неўразумява́й неўразумява́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час неўразумява́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

атупе́лы, -ая, -ае (разм.).

Які страціў здольнасць разумець што-н., разважаць; які выяўляе атупенне сваім знешнім выглядам.

Атупелая галава.

|| наз. атупе́ласць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

даце́мліваць

‘да канца разумець што-небудзь і без прамога дапаўнення’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. даце́мліваю даце́мліваем
2-я ас. даце́мліваеш даце́мліваеце
3-я ас. даце́млівае даце́мліваюць
Прошлы час
м. даце́мліваў даце́млівалі
ж. даце́млівала
н. даце́млівала
Загадны лад
2-я ас. даце́млівай даце́млівайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час даце́мліваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

чуццё, -я́, н.

1. Здольнасць жывёл адшукваць, заўважаць што-н. органамі пачуццяў, пераважна нюхам.

2. перан. Здольнасць чалавека разумець, угадваць, заўважаць што-н.

Прафесійнае ч.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

misunderstand

[,mɪs,ʌndərˈstænd]

v.t.

не разуме́ць, памылко́ва разуме́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

слепата́, -ы́, ДМ -паце́, ж.

1. Поўная або частковая адсутнасць зроку.

С. на правае вока.

2. перан. Няўменне заўважаць, правільна разумець, разбірацца ў чым-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тлу́мны, -ая, -ае.

1. Які прыводзіць да адурэння, пазбаўляе здольнасці ўспрымаць, разумець што-н.

Тлумная работа.

2. Шумны, гаманлівы, неспакойны.

Т. натоўп.

|| наз. тлу́мнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)