морда, мыса, мыза; пыса (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

Пры́са, пры́за, мн. л. пры́сы, пры́зы, пры́скі ’непакрытая шэрсцю частка пысы ў каровы, каня’ (ТС; брэсц., малар., драг., пін., лельч., хойн., ЛА, 1), пры́сы ’вусы; вусы ў жывёл’ (Клім., Сл. Брэс.). Кантамінацыя пыса і *прыск < польск. prysk ’пыса ў каня’. Апошняе ад pryskać ’пырскаць’ (Брукнер, 440). Прасл. *prys‑ ’морда’ (ЕСУМ, 5, 576) роднаснае літ. prusnà (звычайна мн. л. prùsnos) ’морда (каровы, каня, авечкі)’, лат. prusnas ’губы, рот’, прус. Р. скл. адз. л. prusnas ’твар’, звязанымі чаргаваннем з літ. prausti ’мыць, умываць’ (Непакупны, Связи, 46–47).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пры́ха, мн. л. пры́хы ’губа ў каня, каровы’ (баран., лях., пін., Сл. ПЗБ), ’храпа ў каня’ (пін., Шатал.; Сл. Брэс.), ’пыса; непакрытая шэрсцю частка пысы ў каровы, каня’ (Нар. сл., Сл. Брэс.; ЛА, 1), пры́шка ’мордачка’ (Сіг.). Да прыса (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

facjata

ж.

1. гл. facjatka;

2. жарг. твар, фізіяномія; морда, мурло, пыса;

spuchnięta facjata — апухлая фізіяномія

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

snout

[snaʊt]

n.

1) мы́за, пы́са, мо́рда f. (каня́, каро́вы), мо́рдачка f. (вавёркі, за́йца)

2) лыч -а́ m., ры́ла n. (сьвіньні́)

3) па́шча, зя́па f. (саба́кі, ры́бы)

4) informal чалаве́чы нос (асаблі́ва вялі́кі)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

◎ Пы́зі ’нюні’, пызя ’плакса’ (Клім.), параўн. пЫ (пізікі) пускаць ’плакаць; распускаць нюні’ (ТС). Першаснае значэнне, хутчэй за ўсё, ’надутыя губы, пакрыўджаны выраз твару’, што дазваляе звязаць слова з пы́згры ’мыса’ (гл.), польск. pyzaty (гл. пызы). Параўн. пыса, пыца (гл.). Да гукапераймання пиги (перадае плач) адносіць укр. пюі ’румзанне’. ЕСУМ (4, 367), параўн. пігутка, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пы́ка ’твар; морда, пыса’ (Нас., Ян., Растарг.): у саба́кі чорна пыка (Сцяшк.), пы́кі экспр. ’губы’ (Сл. Брэс.), сюды ж пы́ктарацца ’тыкаць мордай’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Параўн. укр. пи́ка ’морда’, рус. пи́ка ’морда, рыла’, пи́квица ’нос, кончык носа’. Паводле ЕСУМ (4, 367), са зменай галосных ад пу́кати ’трэскаць, лопаць’; беспадстаўна беларускія формы выводзяцца з украінскай, чаму пярэчыць перш за ўсе геаграфія слоў. Відаць, звязана чаргаваннем з пы́ца ’морда’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

щипе́ц м.

1. (верхняя часть стены треугольной формы) архит. шчыт, род. шчыта́ м.;

2. (верхняя грань в соединении двух скатов крыши) архит., обл. ві́льчык, -ка м.;

3. охотн. мо́рда, -ды ж., пы́са, -сы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мо́рда​I ж.

1. (у животных) мо́рда, -ды ж.; мы́са, -сы ж., пы́са, -сы ж.; (у лошади) хра́па, -пы ж.; (у свиньи) лыч, род. лыча́ м.;

2. (лицо) груб. мо́рда, -ды ж.; мурло́, -ла́ ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Schnáuze

f -, -n

1) мо́рда, пы́са, ры́ла

2) ры́льца (чайніка)

3) тэх. лато́к

◊ wir háben die ~ voll! — груб. з нас хо́піць!

halt die ~ ! — груб. заткні́ гло́тку!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)