пы́са

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. пы́са пы́сы
Р. пы́сы пы́с
Д. пы́се пы́сам
В. пы́су пы́сы
Т. пы́сай
пы́саю		 пы́самі
М. пы́се пы́сах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пы́са, -ы, мн. -ы, пыс, ж.

1. Пярэдняя частка галавы (з губамі і ноздрамі) жывёліны.

2. Тое, што і твар (у 1 знач.; разм., груб.).

Выставіў пысу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пы́са ж.

1. мо́рда; (охот. — ещё) щипе́ц м.;

2. разг., груб. мо́рда

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пы́са, ‑ы, ж.

1. Ніжняя частка галавы (з губамі і ноздрамі) у жывёл. Карова працягвае пысу, ліжа руку шурпатым цёплым языком. Асіпенка. Конь .. шумна фыркнуў, дакрануўся пысай да вады, але піць не захацеў. Хомчанка. З суседняга пакоя выйшаў сабака, прыязна абцёрся аб мае ногі і паклаў пысу мне на калені. Карпюк. Андрушка трымаў абедзвюма рукамі Лыску за пысу, каб той не брахнуў. Лобан.

2. Разм. груб. Твар. Дзядзька вырывае з маіх рук лыжку, строга загадвае: — Пысу памый! Жычка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пы́са ж.

1. Schnáuze f -, -n, Maul n -(e)s, Mäuler;

2. груб. Frésse f -, -n, Frátze f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Пы́са ’ніжняя частка галавы жывёліны (з губамі і ноздрамі)’; груб. ’твар’ (ТСБМ, Сцяшк.), ’мыса ў каровы, цяляці’ (ЛА, 1; Бяльк., Мат. Гом.), ’храпа ў каня’ (ЛА, 1; Бяльк.), ’морда’ (Некр., Ян., Растарг.), пы́сы ’канец морды з губамі’ (Шат.; чэрв., Сл. ПЗБ), параўн. укр. пи́сьо ’тварык’. Хутчэй за ўсё, адваротны дэрыват ад пы́сак, пы́ска (гл.), пад уплывам мы́са ’морда свойскай жывёлы’ (гл.); бадай, не звязана з усх.-славац. pusa (< польск. buzia, балг. бу́за, карпатызм, гл. Клепікава, Исслед. по слав. диал., 5, 208).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

наздра́ты, -ая, -ае (разм.).

3 вялікімі ноздрамі.

Наздратая пыса.

|| наз. наздра́тасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цю́цька, -і, мн. -і, -аў, м. (разм.).

1. Сабака.

Выскаленая пыса цюцькі.

2. Ужыв. як лаянкавае слова.

Гэта не пан, а ц., якіх свет не бачыў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наздра́ты, ‑ая, ‑ае.

З вялікімі ноздрамі. Часам галава [каровы] прыпыніцца, у шыбу ўпрэцца вільготная наздратая пыса і зашуміць моцна, нюхнуўшы паветра. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Visage

[vi'za:ʒə]

f -, -n груб. пы́са, мо́рда

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)