◎ Пахра́паць ’паламаць’ (Касп.). Да па‑ і храпаць ’біць ламаць’, якое з гукапераймання храп] Паводле Гараева (Доп., 1, 54), яно генетычна звязана з jкруп, хрупкий ’крохкі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
папалама́ць, ‑ламлю, ‑ломіш, ‑ломіць; зак., каго-што і чаго.
Разм. Ламаць доўга, неаднаразова; паламаць многа чаго‑н. — Нам [касіць] хоць бы што, а цябе папаломіць дзён колькі, пакуль прывыкнеш. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
połamać
зак.
1. паламаць; пераламаць; разбіць;
2. перан. парушыць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
перамалаці́ць, ‑лачу, ‑лоціш, ‑лоціць; зак., што.
1. Абмалаціць яшчэ раз, нанава. Перамалаціць акалот.
2. Памалаціць, абмалаціць усё, многае. Перамалаціць усе снапы.
3. перан. Разм. Пабіць, паламаць усё, многае. Град перамалаціў усе шыбы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палама́ны і пало́маны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад паламаць.
2. у знач. прым. Сапсаваны, няспраўны. Ужо некалькі паламаных калёс ляжала ў канаве. Ставер. На двары нейкая пустка, валяюцца паламаныя весніцы. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
облома́ть сов.
1. (отделить части, куски чего-л.) аблама́ць, мног. паабло́мліваць; палама́ць;
облома́ть себе́ зу́бы перен. палама́ць сабе́ зу́бы;
2. перен., прост. (воздействовать на кого-, что-л., уломать) аблама́ць, улама́ць; (уговорить) угавары́ць; (убедить) перакана́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пералама́ць, ‑ламлю, ‑ломіш, ‑ломіць; заг. пераламі; зак.
1. што. Паламаць напалам, на часткі. Пераламаць палку. // Ударам пашкодзіць, перабіць (пра косці). Пераламаць руку. □ Як баліць спіна, здаецца — яе пераламалі ў паясніцы. Пташнікаў.
2. што. Паламаць усё, многае. Вецер пераламаў усе дрэвы.
3. што. Крута сагнуць. Пераламаць ліст кардону.
4. перан.; каго-што. Перамяніць, зрабіць іншым (характар, звычкі, паводзіны і пад.). Максім з гэтага зрабіў вывад, што Таня і тут патрапіла пераламаць свой характар. Машара. Не знайшлі падыходу к чалавеку, не дапамаглі яму па-сапраўднаму пераламаць сябе. Казлоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пералама́ць, -ламлю́, -ло́міш, -ло́міць; -ламі; -лама́ны; зак.
1. што. Зламаць напалам, на часткі.
П. палку.
2. што. Паламаць усё, многае.
Вецер пераламаў усе дрэвы.
3. перан., каго-што. Перамяніць чый-н. характар, звычкі, паводзіны, прымусіць стаць іншым.
Гэтага чалавека цяжка п.
П. свой характар.
|| незак. перало́мліваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 3 знач.) і перало́мваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Пасхаро́тваць ’паламаць’ (карэліц., Шатал.). Славен. hfdati ’грызці, моцна біць’, ’есці с хрустам’, серб.-харв. лікск. rdati ’тс’, ’сварыць’, дуброўніцк. hrdati ’біць, моцна грукаць’. Узыходзяць да прасл. skwditi/skorditi, роднаснымі да якіх з’яўляюцца літ. skardўti ’разгрызаць’, ’разрываць’, ’таўчы’, лат. skärdtt ’драбіць, таўчы’ (Трубачоў, 8, 147).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тру́снуць ‘хруснуць, храснуць, надламацца’ (Нас., Некр. і Байк., Ласт., Сл. ПЗБ), сюды ж трусці́ць, патрусі́ць ‘паламаць, здрабіць на кавалкі’ (Нас., Байк. і Некр., Гарэц.), тру́снік ‘друз, трэскі’ (Сцяшк. Сл.). Да прасл. *trǫs‑t‑/*trus‑t‑, якія суіснуюць з варыянтамі: *xrǫst‑/*xrust‑, *drozg‑/*dryzg‑. Гл. трушчыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)