1. Пазбавіць жыцця, гвалтоўна спыніўшы дыханне. Пагранічнікі.. накінуліся на дазорнага [немца]. Яны хацелі задушыць яго моўчкі, каб ён не ўзняў трывогу.М. Ткачоў.Пан і да аднаго доктара і да другога — ніхто не можа скулы вылечыць. А яна вось-вось задушыць яго.Якімовіч.// Не даць магчымасці дыхаць; атруціць (пра дым, пыл і пад.). — Хадзем, курцы, надвор, — сказаў Андрэй. — Тут пыл задушыць.Чарнышэвіч.//Разм. Загрызці, разарваць (пра драпежнікаў). Надоечы перад самым досвіткам жарабя задушылі [ваўкі].Скрыган.
2.перан.Падавіць, не даць развіцца на поўную сілу. Задушыць паўстанне. □ Як ні імкнуліся царскія сатрапы задушыць баявое, рэвалюцыйнае купалаўскае слова, ім гэта не ўдавалася.Івашын.Максім адчуваў, як закіпае ў глыбіні грудзей злосць, і намагаўся задушыць яе.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пераваро́т ’рэзкі паварот, змены ў развіцці, ходзе чаго-небудзь’ (Яруш., ТСБМ), ’заварот кішок’ (даўг., Сл. ПЗБ; метрык., Мат. Гом.). Да прасл.*per‑vortъ, якое з *per‑vortiti ’перавярнуць’: ст.-рус.переворотити ’павярнуць у іншы бок; даць справе іншы ход’, польск.przewrócić ’перакінуць; перавярнуць, папераварочваць’, ст.-чэш.přěvrátiti ’перавярнуць, знішчыць, звесці, змяніць, падавіць’, серб.-харв.превра́тити ’перавярнуць’, славен.prevráčati ’перакідваць, пераварочваць, перакульвацца’, балг.превръ́щам ’пераўтвараць, пераварочваць, перарабляць’, ст.-слав.прѣвратити ’пераўтварыць’; параўн. лац.pervertere ’перакульваць, псаваць, перакручваць, скажаць’, гоц.frawardjan ’псаваць’, ст.-в.-ням.farwarttan, far‑werten, ст.-англ.for‑weorþan, ст.-сакс.far‑werdan ’знікаць’, ’псавацца’ — словаўтваральна-семантычны паралелізм. З іншых і.-е. адпаведнікаў прасл.*vьrtiti < *vertiti (якое не захавалася) можна адзначыць ст.-інд.vartatē, літ.ver̃sti ’пераварочваць, перакульваць, пераўтвараць адно ў іншае’ (Трубачоў, Проспект, 71). Лексема пераварот ’гвалтоўная змена манарха’ (ТСБМ) — калька (XVIII ст.) з франц.révolution ’тс’ < лац.revolūtio ’адкат, кругаварот’ — праз польск. ці рус. мовы (Фасмер, 3, 236). Сюды ж піраваро́тнік ’чалавек, што добраахвотна ці па прымусу прыняў іншую веру’ (Варл.).
1. Надавіўшы або сціснуўшы, расціснуць, расплюшчыць, раздушыць. [Надзя:] — Тады збірай бульбу, бо часам як раздавіш пухір, пяску наб’ецца, можа быць заражэнне.Васілевіч.Немцы пусцілі на гармату танк, мабыць хацелі раздавіць яе, але артылерысты падпалілі яго снарадам.Сабаленка.
2.Разм. Сціснуўшы, задушыць, скалечыць, забіць. — Спаткаць бы такога дзесь у цёмным куце і раздавіць,.. — рашуча сказаў Сяргей.Машара.
3.перан. Разграміць, нанесці рашучае паражэнне. — Дзіўна, такая сіла, а ў Ламавічах — нямецкі гарнізон, — падкалоў Бондар. — Няўжо не можаце раздавіць?Навуменка.