з’е́хаць, з’е́ду, з’е́дзеш, з’е́дзе; з’едзь; зак.

1. Едучы, спусціцца з чаго-н.

З. з гары на санках.

2. Едучы, павярнуць у бок.

З. з дарогі.

3. Пакінуць якое-н. жыллё, перасяліўшыся (разм.).

З. з кватэры.

4. перан. Ссунуцца з месца, спаўзці; асунуцца ўніз (разм.).

Шапка з’ехала на патыліцу.

У непрытомнасці жанчына з’ехала на зямлю.

◊

З’ехаць з глузду (разм.) — страціць розум, звар’яцець.

|| незак. з’язджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

sfiksować

зак. зехаць з глузду, здурэць, звар’яцець

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zwariować

зак. звар’яцець; памяшацца; з глузду з’ехаць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Сумі́цца ’ўсумніцца’ (Нас.), незак. тр. сумля́цца (там жа), сумі́цца ’звар’яцець’ (Касп.). Параўн. макед. суми ’адчуваць’. Відаць, непасрэднае ўтварэнне са спалучэння *sъ umъ, параўн. рус. сойти с ума ’з’ехаць з глузду’ (гл. з, ум) або вынік “аднаўлення” формы зак. тр. ад сумля́цца (гл. сумленне).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

крану́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак., чаго.

1. Зак. да кранацца.

2. Разм. Зрабіцца псіхічна ненармальным. Крануўся чалавек ад гора.

•••

Крануцца з розуму — страціць розум, звар’яцець. Каб хто пабачыў збоку, то напэўна падумаў бы, што настаўнік крануўся з розуму. Колас.

Лёд крануўся гл. лёд.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

banana [bəˈnɑ:nə] n. bot. бана́н;

a bunch of bananas гро́нка бана́наў

♦

go bananas slang раззлава́цца да вар’я́цтва, звар’яце́ць ад зло́сці; зрабі́ць глу́пства

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

marble [ˈmɑ:bl] n.

1. ма́рмур

2. pl. marbles дзіця́чая гульня́ са шкляны́мі ша́рыкамі

♦

lo se one’s marbles infml звар’яце́ць, з’е́хаць з глу́зду

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

свихну́ться разг.

1. (сойти с ума) з’е́хаць з глу́зду; звар’яце́ць;

2. (сбиться с правильного пути) звіхну́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

obłęd, ~u

м. вар’яцтва; шаленства;

wpaść w obłęd — звар’яцець

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

угоре́ть​I сов.

1. (отравиться угаром) уча́дзець;

2. перен. (сойти с ума) прост. ашале́ць, звар’яце́ць; з глу́зду з’е́хаць, здурне́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)