Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ме́рзнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. мёрз, мерзла; незак.
1. Рабіцца вельмі халодным, калець, дубець; моцна адчуваць холад. Ад доўгага стаяння на месцы ў Міці пачалі мерзнуць ногі.Навуменка.— Падлівай цёплай вады, ато бо, яшчэ маці завецца! — дзіця мерзне, а яна і не дбае, — нездаволена камандавала бабка.Васілевіч.
2. Гінуць ад марозу, вымярзаць. Не мерзнуць кветкі ў цяпле.Аўрамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kostnieć
незак.дубець, калець, карчанець;
kostnieć z zimna — калець ад холаду
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ледзяне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
1.(1і2ас.неужыв.). Пакрывацца зверху лёдам. Зіма ніяк не клалася на зямлю — з неба імжэў дождж са снегам, на эстакадзе рабілася коўзка, а ўначы пры марозе ўсё ледзянела.Карамазаў.
2. Станавіцца халодным як лёд, мерзнуць, дубець. Рукі ледзянеюць.//перан. Нямець, заміраць (ад страху, жаху і пад.). Сэрца ледзянее.
•••
Кроў ледзянее (у жылах)гл. кроў.
Сэрца ледзянеегл. сэрца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
numb[nʌm]adj.
1. здранцве́лы, зняме́лы; зацёклы;
numb with cold адубе́лы, скарчане́лы (ад холаду);
be/go numb няме́ць, дранцве́ць, зацяка́ць; дубе́ць, карчане́ць (на холадзе)
2. змярцве́лы, зняме́лы, засты́лы;
numb with grief зняме́лы ад го́ра
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
2) (пра ча́сткі це́ла) карчане́ць, дубе́ць; захо́дзіцца (ад хо́ладу)
3) зацяка́ць (пра ру́кі ці но́гі)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
drętwieć
незак. дранцвець, шэрхнуць;
drętwieć ze strachu — мяртвець (нямець) ад страху;
drętwieć z zimna — дубець (калець) ад холаду
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Кале́ць ’зябнуць, мерзнуць’ (БРС, ТСБМ, Нас., Шат.), ’дубець, карчанець’ (Нас.), ’здыхаць’ (Яруш.). Рус.бран., смал., цвяр., пск., наўг., вяц. і інш. колеть ’цвярдзець’ (у Даля без геаграфіі), (смал.) ’здыхаць’. Відаць, інавацыя ў бел. і шэрагу рус., пагранічных з беларускімі гаворках. Утворана аналагічна дубець, карчанець і да т. п. ад кол (гл.). Што датычыць семантыкі, асноўнае значэнне ’станавіцца цвёрдым’, адкуль і ’мерзнуць’ і ’здыхаць’. З вытворных слоў звяртае на сябе ўвагу калелая ў выразе калелая бярэ (Янк. БП), бадай яго каліэлая ўзела (Сержп. Грам.). У Насовіча калёлая тлумачыцца як наз. жан. р. са значэннем ’холад, дрыжыкі’: «Колѣлая цебе берець, на печь лѣзсшъ» (Нас., 242), колѣлый ’замёрзлы, азяблы’. Думаецца, што можна меркаваць пра беларускую інавацыю, паколькі дакладны адпаведнік быў адзначаны толькі Дабравольскім: колелая ’дрыжыкі, ліхарадка’. Не выключана, што тут эўфемістычная назва хваробы, параўн. рус.дыял. назву ліхаманкі колотуха. У такім выпадку значэнне магло развіцца натуральна на базе семем ’зябнуць’ і ’дрыжаць, трэсціся’ (параўн. і трасца ў аналагічных выпадках). Да статуса інавацыі параўн. рус.том.колеться ’зябіць, ліхаманіць’: «колется тебе всё, колется, хворатся».