Лягу́шкацца ’гушкацца’ (зэльв., Сцяшк. Сл.). У выніку кантамінацыі лексем ⁺ляга́цца ’калыхацца, гайдацца’ (параўн. арханг., наўг., валаг.лягаться ’тс’) і гу́шкацца ’гойдацца’. Лексема ляга́цца ’хістацца’ з’яўляецца роднаснай з чэш.líhati ’рухаць, шавяліць’, літ.lingúoti ’калыхаць’ і г. д. Гл. ля́га1.
1. Рухаючы з аднаго боку ў другі або зверху ўніз, падштурхоўваючы, прымусіць гушкацца моцна, не спыняючыся.
Р. маятнік.
Р. арэлі.
2. Гушкаючы каго-, што-н., надаць яму сілу інерцыі для кідання, штуршка і пад.
|| незак.разгу́шкваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз.разгу́шкванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разгу́шкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Рухаючы з аднаго боку ў другі або зверху ўніз, падштурхоўваючы, прымусіць гушкацца моцна, не спыняючыся.
2. Гушкаючы каго‑, што‑н., надаць яму сілу інерцыі для кідання і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зы́бкі, ‑ая, ‑ае.
Які можа зыбацца, гушкацца; гнуткі. Зыбкае балота. □ Перайшоўшы зыбкую кладку праз рэчку, дзед пайшоў сцежкай.Лынькоў.// Які знаходзіцца ў стане лёгкага руху, хістання. Па вадзе забегалі зыбкія маленькія хвалькі, пайшлі блішчастыя пухіркі, якія хутка бясшумна лопаліся.Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зы́бацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм.
1.Гушкацца, то падымаючыся, то апускаючыся. Зыбацца на нагах. Дрыгва зыбаецца. □ Лодка зыбаецца на паверхні вады, і ад яе разыходзяцца ў бакі ледзь прыкметныя хвалі.Лупсякоў.Дошкі ўгіналіся, зыбаліся пад нагамі.Лынькоў.
2.Зал.да зыбаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пашуґа́ць ’пакалыхаць’ (в.-дзв., Шатал.), пашу́гаць ’пакалыхаць’ (свісл., Сцяшк. Сл.). Да па- (< прасл. /?о-) і шугаць ’люляць, калыхаць’ (ваўк., шчуч.), ганц.шугацца ’гушкацца’, маст.шугалка ’арэлі’ (Сл. ПЗБ), якія можна генетычна суаднесці з літ.šukuoti ’часаць’ (слабіць рух туды і назад’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
scháukeln
1.
vt гу́шкаць, гайда́ць
2.
vii(sich) гайда́цца, гу́шкацца
◊ wir wérden das Kind [die Sáche] schon ~ — разм. мы гэ́тую спра́ву абця́паем [абла́дзім]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
swing1[swɪŋ]n.
1. разма́х, узма́х;
take a swing at the ball мах руко́ю (каб забіць мяч);
2.pl.swings арэ́лі, гу́шкалка;
ride on the swingsгу́шкацца, гайда́цца
3. гайда́нне, гу́шканне;
take/have a swing гайда́цца, гу́шкацца
4.mus. сві́нг (від джазавай музыкі), рытм сві́нгу
5. паваро́т;
give the handle a swing павярну́ць ру́чку;
swings in mood зме́ны настро́ю
♦
get in the swing (of smth.)infml прызвыча́іцца да чаго́-н.;
go with a swinginfml ісці́ як па ма́слу; прахо́дзіць з по́спехам (пра п’есу, забаву і да т.п.);
in full swing по́ўным хо́дам, у по́ўным разга́ры
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Калдабы́чкі, кылдабы́чкі ’дзіцячая гульня’ (Бяльк.). Ілюстрацыя («Ты ня ўмеіш гуляць у кылдабычкі», с. 241) не дае ніякага ўяўлення аб рэаліі. Фармальна суадносіцца з асновай калдаб‑, калдыб‑ (вытворныя азначаюць ’розныя выбоіны, вадаёмы і да т. п.’), аднак па значэнню гэта супастаўленне ўдалае. Параўн. рус.колдыбахнуть ’кінуць што-н. з шумам у ваду, бухнуць’, колдыбышиться ’качацца, калыхацца’ (’гушкацца’?). Калі лічыць, што тут структура з складанай суфіксацыяй, аснову слова можна было б параўнаць з рус.кастрам.колдун ’у дзіцячай гульні — палка, якая доўга застаецца пад вадой, калі яе кідаюць канцом у ваду’. Не выключана, што неабходна бачыць тут структуру, якая ўзнікла ў выніку метатэзы, аднак і такое меркаванне не праясняе пытання.