Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
татэ́м, ‑а, м.
Пэўны від жывёл, раслін ці які‑н. прадмет нежывой прыроды, што служыць аб’ектам рэлігійнага пакланення. // Герб племені з відарысам такой жывёлы, расліны і пад.
[Англ. totem з мовы паўночнаамерыканскіх індзейцаў.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
godło
н. эмблема; сімвал;
godło państwowe — дзяржаўны герб
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Клейно́ды ’каштоўнасці; знакі ўлады’ (Др.-Падб.). Укр. клейноды ’тс’. Ст.-бел. клейнот ’каштоўнасць; герб’ (з 1495 г.) < польск. klejnot < с.-в.-ням. kleinôt (Булыка, Запазыч., 156; ЕСУМ, 2, 457).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
эску́да
(парт., ісп. escudo = літар. герб, шчыт)
грашовая адзінка Партугаліі, роўная 100 сентава, Чылі, роўная 100 сентэсіма.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Арля́нка ’гульня, у ходзе якой падкідваецца манета і выйграе той, каму манета выпадае гербам’ (БРС). Рус., укр. орлянка. Паралельна з інш. усходнеславянскімі мовамі ўтворана на базе значэння арол ’герб на манеце’ (першапачаткова з малюнкам арла).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
herb, ~u
м. герб;
mieć lwa w ~ie — мець ільва на гербе
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
«ГАЗДА́ВА»,
прыватнаўласніцкі герб, якім на Беларусі, Украіне, у Польшчы і Літве карысталіся больш за 200 родаў, у т. л. Гадлеўскія, Корфы, Міцуты, Неміровічы, Падбярэзскія, Пацы, Рымшы, Трызны, Храпавіцкія. У чырвоным полі 2 сярэбраныя лілеі, павернутыя ўверх і ўніз і змацаваныя залатым пярсцёнкам; клейнод — над прылбіцай з каронай выява такіх жа лілей на паўлінавым хвасце (герб «Газдава І»). Існуюць варыянты герба: з 5 страусавымі пёрамі і 2 лілеямі ў клейнодзе («Газдава II»); з 5 страусавымі пёрамі («Газдава III»); з падзеленым на 2 часткі полем, дзе ў верхнім сярэбранага колеру змешчана чорная лілея, а ў ніжнім чорнага колеру — сярэбраная, клейнод — 3 страусавы пёры («Газдава IV»). Герб вядомы з пач. 14 ст.
т. 4, с. 430
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
«ГАБДА́НК»,
«Абданк», прыватнаўласніцкі герб, якім на Беларусі, Украіне, у Польшчы і Літве карысталіся каля 280 родаў, у т. л. Гарабурды, Гаштольды, Скарбкі, Халецкія. У чырвоным полі сярэбраны знак у выглядзе літары W; клейнод — над прылбіцай з каронай такі самы знак (герб «Габданк І») або палова залатога льва, які трымае ў лапах такі знак («Габданк II»). Існуюць шматлікія варыянты герба. Вядомы з пач. 13 ст., у ВКЛ распаўсюдзіўся пасля Гарадзельскай уніі 1413.
т. 4, с. 409
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)