Муту́зіць ’цягаць, валтузіць, непакоіць, ганяць’ (ушац., Нар. лекс.). Генетычна ўзыходзіць да мату́з (гл.). Аналагічна рус. канителиться (< тянуть канитель).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Патрыбу́шніца ’сала з падчарэўя’ (гродз., Сл. ПЗБ). З пад‑ трыбушніца, якое з пад- і трыбух (гл.). Аналагічна падчаровіна ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паўдзесята́ ’дзевяць з паловай’ (гродз., Сцяшк. Сл.). Аналагічна літ. pusdešim̃to ’тс’, лат. pusʼdesmit ’паўдзесятай (гадзіны)’. Пра ўтварэнне гл. паўтара́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сту́зак, стуза́н ‘грымак’ (ТС). Аналагічна да стусак, стусан з набліжэннем да тузаць, параўн. туза́н, туса́н. Гл. таксама наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скід ‘узараны загон з двайной баразной пасярэдзіне, склад’ (лёзн., Яшк.; полац., Нар. лекс.). Да скідваць, аналагічна склад 3 (гл.) < складваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лістабой ’восеньскі вецер’ (маст., Сцяшк. Сл.). Да ліст 1 і біць (гл.). Аналагічна рус. наўг. листобой ’моцны асенні паўн.-усх. вецер’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мыслі́цель ’мудрэц, філосаф’ (ТСБМ). З рус. мысли́тель (Крукоўскі, Уплыў, 38 і 57). Аналагічна мыслі́цельны, мы́сліцца, мы́слімасць, мы́слімы (Крукоўскі, там жа, 58).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мятлі́шча, метлі́шчэ ’ручка мятлы’ (ТС). Да прасл. metъlisko/metъlišče. Гл. мятла́ 1. Аналагічна в.-дзв. мітлавішча ’тс’ з суфіксальным нарашчэннем ‑ov‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пракана́нне ’перакананне’ (Касп., Жд. 2). З польск. przekonanie ’тс’. Аналагічна пракапацца ’пераканацца’ (ігн., Сл. ПЗБ) з польск. przekonać się (там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарара́йка ’таратайка’ (клец., Нар. лекс.). Аналагічна да таратайка (гл.) пад уплывам папярэдняга слова, параўн. тарарай, калёсы, тарарай (гом., Рам. 8–9).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)