прысука́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца і ‑сучуся, ‑сучашся, ‑сучацца; зак.
1.(1і2ас.неўжыв.). Прымацавацца, далучыцца шляхам сукання. Нітка добра прысукалася.
2.перан.Разм. Прывязацца, прычапіцца, прыдрацца. — Прысукаўся аканом з двара, што я капу панскага ячменю ўкраў.Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цыга́ра, ‑ы, ж.
Туга скручанае ў трубачку для курэння тытунёвае лісце. Выгладжаны і прылізаны, важна сядзіць.. [Скірмунт] у сваім пышным кабінеце за багатым сталом, курыць дарагія цыгары.Колас.Аканом выскачыў куляю з пакояў, а пан закурыў цыгару, сеў у крэсла і пачаў думаць...Чарот.
[Фр. cigare, ням. Zigarre.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праве́зці, ‑вязу, ‑вязеш, ‑вязе; ‑вязём, ‑везяце; пр. правёз, ‑везла і ‑вязла, ‑везла і ‑вязло; заг. правязі; зак., каго-што.
1. Перамясціць, перавезці каго‑, што‑н. На лёгкай пралётцы аканом ціхенька правёз пана графа па лясных дарогах.Лобан.
2. Перавезці з сабой.
3. Пракаціць, пакатаць каго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
majordomo
[,meɪdʒərˈdoʊmoʊ]
n., pl. -mos
1) дварэ́цкі -ага m. (старэ́йшы слуга́ ў карале́ўскім, па́нскім ці бага́тым до́ме)
2) ста́ршы лёкай, акано́м -а m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Абаграваць якое‑н. памяшканне, палячы ў печы або раскладаючы агонь. У пятніцу пасля абеду аканом загадаў цяпліць лазню для мужчын.Чарнышэвіч.//перан. Рабіць мякчэйшым, ласкавым; саграваць (душу, сэрца). Вятрыска па вокнах снегам Хвастаў, замятаў шашу. А тут было ўтульна ад смеху — Таго, што так цепліць душу!Арочка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гайда́, выкл.узнач.вык.
Разм. Ужываецца як загад або заклік ісці куды‑н.: пойдзем, ідзі(це). — Можна было б пабыць тут і болей, каб не экзамены, — сказаў Лабановіч. — Гайда, хлопцы, у дарогу!Колас.// Ужываецца для абазначэння хуткага руху, дзеяння: паспяшаўся, паехаў, пайшоў і пад. Аканом пабачыў, што [з сялянамі] ні аб чым не дагаворышся, сеў на каня ды гайда да маёнтка.Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
steward
[ˈstu:ərd]
n.
1) акано́м -а m.
2) пастаўні́к харчо́ў (для клю́бу, карабля́)
3) сьцюа́рд -а m.
a dining room steward — афіцыя́нт -а m.
a deck steward — сьцюа́рд на па́лубе
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Наме́снік ’службовая асоба, што замяшчае кіраўніка’ (ТСБМ), ’удзельнік абраду з боку маладой, які сядзеў побач з ёй да прыезду дружыны жаніха’ (віл., З нар. сл.), ’аканом’ (Мал.), namiéśnik ’намеснік аканома ці карбовы’ (Пятк.), ’аканом у маёнтку’ (Арх. Федар.), параўн. глосу ў Скарыны: анфипатомъ//намесникомъ, укр.намі́сник ’намеснік’, рус.наме́стник ’тс’, польск.namiestnik, namiastek, ст.-чэш.naměstník, чэш., славац.náměstek ’тс’, н.-луж.namjašnik, славен.naniestnik, серб.-харв.на́месник, балг.наме́стник, макед.намесник, ст.-слав.намѣстьникъ ’намеснік’, ’пераемнік’. На падставе таго, што дзеяслоў *naměstiti, ад якога магло быць утворана слова, у славянскіх мовах не зафіксаваны, Львоў (Этимология–1979, 62) услед за Скокам (2, 438) мяркуе, што яно з’яўляецца семантычнай калькай з ням.Statthalter, што ўзнікла ў Маравіі ў час распаўсюджання хрысціянства ў IX ст., адкуль пісьмовым і вусным шляхам стала вядомым на іншых славянскіх землях у значэнні ’намеснік’, ’пераемнік’, ’прадаўжальнік’. Аднак наяўнасць слова ў народнай мове, у прыватнасці ў вясельным абрадзе, дзе яно несумненна паходзіць з прыназоўнікавага спалучэння *na město (намеснік да прыезду жаніха сядзеў на яго месцы побач з маладой), дапускае і іншы шлях утварэння слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падра́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм.
1. Зрабіць драпіну (драпіны) на чым‑н.; злёгку абдзерці. Падрапаць ногі аб іржышча. □ [Кухаркі] нават аканом баіцца: бегае то туды, то сюды ад адной фурманкі да другой і пакрыквае на парабкаў, каб часам чаго не пабілі, не падрапалі.Каліна.Лістоўкі, якія нельга было адклеіць, Ёшка падрапаў нажом.Пестрак.
2. Драпаць некаторы час; драпнуць некалькі разоў. Воўк прыціснуўся ў кут, заляскаў зубамі, падрапаў зямлю і палез угару.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)