Ломаць ’адламаны кавалак’, ’луста хлеба’ (Бяльк., Сцяшк., ТС; в.-дзв., Шатал.). Рус.-бел. ізалекса. Параўн. рус. ломо́ть. Да лама́ць (гл.). Суфікс ‑otь, як у лапоть.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скра́йчык, скраёк ‘гарбушка, першы або апошні кусок хлеба ад бохана’ (Вешт., Сл. Брэс.), скра́йка ‘тс’ (беласт., Сл. ПЗБ). Да край з суф. ‑чык, ‑ок, ‑к. Параўн. акрайчык.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прыпячы́ сов.

1. в разн. знач. припе́чь;

п. яшчэ́ тро́хі хле́ба — припе́чь ещё немно́го хле́ба;

со́нца ~пякло́ — со́лнце припекло́;

2. приже́чь;

п. баро́даўку ля́пісам — приже́чь борода́вку ля́писом;

3. (слегка обжечь) приже́чь;

~пякла́ пра́сам руку́ — прижгла́ утюго́м ру́ку;

4. безл., перен. прийти́сь кру́то

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

кро́шка ж.

1. (крохотный кусочек чего-л.) кро́шка, кро́ха;

к. хле́ба — кро́шка хле́ба;

2. (о ребёнке) кро́шка;

3. собир., спец. кро́шка;

мармуро́вая к. — мра́морная кро́шка;

◊ ні ~кі — ни кро́шки;

і ~кі пабра́ць — быть похо́жим как две ка́пли воды́;

да ~кі — до кро́шки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

накрышы́ць сов.

1. в разн. знач. накроши́ть; (ножом — ещё) наре́зать; (что-л. твёрдого — ещё) надроби́ть;

н. хле́ба — накроши́ть хле́ба;

н. на падло́гу — накроши́ть на́ пол;

н. са́ла — наре́зать са́ла;

н. ка́меню — надроби́ть ка́мня;

2. (сделать более мелким) намельчи́ть;

н. таба́кі — намельчи́ть табаку́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Ánschnitt

m -(e)s, -e

1) разрэ́з, надрэ́з

2) зачы́н, пача́так дзе́яння

3) пе́ршы адрэ́заны кава́лак хле́ба

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

okruch

м.

1. крошка;

okruch chleba — крошкі хлеба;

2. абломак;

~y rudy — кавалкі руды

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

бясхле́біца, ‑ы, ж.

Адсутнасць, нястача хлеба. З любоўю прыбяры, [хлебароб], усё да каліўца, абмалаці да зярнятка! Каб поўным-поўным былі засекі ў краіне. Каб не зналі, не чулі ў нас пра бясхлебіцу. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

накро́іць, ‑крою, ‑кроіш, ‑кроіць; зак., чаго.

1. Скроіць, выкраіць нейкую колькасць чаго‑н. Накроіць сарочак.

2. Нарэзаць лустамі, кавалкамі. Іван накроіў тоўстымі лустамі свежага хлеба і нецярпліва паклікаў бацьку з сяней. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пападвячо́ркаваць, ‑каваю, ‑каваеш, ‑кавае; зак.

Паесці днём паміж абедам і вячэрай. Пападвячоркаваўшы, захапіўшы з сабою кусок сала і буханку хлеба, Грышка накіраваўся ў лес, які яму быў вельмі вядомы, як падпаску. Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)