шала́ш, ‑а, м.
Тое, што і будан. Тут Ленін быў. Тут шмат слядоў яго Ля шалаша, ля гэтых берагоў Шырокага Разліва. Танк. І доўга гамонка ішла ў шалашы. Глядзелі і слухалі бацька і сын, Як падаюць зорамі ў змрочнай цішы Буйныя антоны з прыгнутых галін. Броўка.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перарасці́, -сту́, -сце́ш, -сце́; -сцём, -сцяце́, -сту́ць; -ро́с, -расла́, -ло́; -сці́; зак.
1. каго-што. Стаць ростам вышэйшым за каго-, што-н.
Сын перарос бацьку.
2. перан., каго (што). Стаць вышэйшым за каго-н. у разумовых, маральных адносінах, ва ўменні.
П. свайго настаўніка.
3. у што. Развіўшыся, ператварыцца ў што-н. іншае.
Гоман перарос у крык.
4. Выйсці з узросту, устаноўленага для чаго-н.
Для дзіцячага сада хлапчук перарос.
|| незак. перараста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; наз. перараста́нне, -я, н. (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уда́цца¹, уда́мся, удасі́ся, уда́сца; удадзі́мся, удасце́ся, удаду́цца; уда́ўся, удала́ся, -ло́ся; уда́йся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Паспяхова ажыццявіцца, завяршыцца; атрымацца вельмі ўдалым (у 2 і 3 знач.).
Справа ўдалася.
Ураджай удаўся.
Ростам не ўдалася (пра чалавека, жывую істоту: не вырас; разм.).
2. безас., з інф. Аказацца магчымым зрабіць што-н., пашчаслівіцца.
Удалося дастаць рэдкую кнігу.
Не ўдалося з’ездзіць.
3. (часцей у прошлым часе), у каго. Урадзіцца, вырасці падобным на каго-н.
Сын удаўся ў бацьку.
|| незак. удава́цца, -е́цца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
terror [ˈterə] n.
1. жах, страх, жу́дасць;
strike terror into smb. выкліка́ць у каго́-н. страх
2. тэро́р
3. infml го́ра, бяда́; страхо́цце;
My son is a real terror! Мой сын – проста бяда!;
a holy terror infml асо́ба з ця́жкім хара́ктарам; надаку́члівае дзіця́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
інтарэ́с, -су (мн. інтарэ́сы) м.
1. (внимание) интере́с;
праяўля́ць вялі́кі і. да спра́вы — проявля́ть большо́й интере́с к де́лу;
2. чаще мн. (потребности, запросы, стремления) интере́сы;
абаро́на дзяржа́ўных ~саў — защи́та госуда́рственных интере́сов;
сын жыў сваі́мі ~самі — сын жил свои́ми интере́сами;
3. (польза, нужда) интере́с;
у на́шых ~сах — в на́ших интере́сах;
няма́ нія́кага ~су е́хаць туды́ — нет никако́го интере́са (никако́й нужды́) е́хать туда́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
твой, ж. твая́, ср. тваё, мн. твае́;
1. мест. притяж., м. твой;
т. сын — твой сын;
з твайго́ до́му — из твоего́ до́ма;
твая́ во́ля — твоя́ во́ля;
тваё пыта́нне — твой вопро́с;
2. в знач. сущ. (муж, жена) твой, твоя́;
т. (твая́) до́ма? — твой (твоя́) до́ма?;
◊ спра́ва твая́ — де́ло твоё;
не твая́ бяда́ — фам. не твоя́ печа́ль;
не твая́ спра́ва — не твоё де́ло
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
А́ВЕЛЬ,
паводле біблейскай міфалогіі сын Адама і Евы, пастух авечак, забіты з зайздрасці старэйшым братам Каінам за тое, што бог Яхве аддаў перавагу дарам Авеля. У пераносным значэнні — бязвінная ахвяра жорсткасці, правобраз усіх праведнікаў, якія церпяць ганенні.
т. 1, с. 60
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ЛА́КШМАНА,
герой стараж.-інд. эпасу «Рамаяна», сын цара Дашаратхі, зводны брат і адданы сябар Рамы, якога часам падмяняе сабой. Лічыцца, што ў Л. ўвасобілася восьмая доля боскай прыроды Вішну. Паводле аднаго з міфаў, ён памёр, ратуючы Раму.
т. 9, с. 110
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Штраус І. (сын) 1/387, 588; 2/254, 584; 4/297; 5/35, 442; 6/508; 11/305, 360
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
БАРЭ́ЦКІЯ,
наўгародская баярская сям’я. У 15 ст. ім належала 714 вёсак з 1458 сял. дварамі. Марфа (гл. Марфа Пасадніца), удава пасадніка Ісака Андрэевіча Барэцкага, і яе сын Дзмітрый Ісакавіч у 1471 узначалілі варожую Маскве партыю наўгародскіх баяраў, якая вяла перагаворы з літ. вял. князем Казімірам IV аб пераходзе ў яго падданства. У бітве на р. Шалонь (1471) паміж маскоўскай раццю і наўгародскім апалчэннем на чале з Дзмітрыем Барэцкім наўгародцы пацярпелі паражэнне. Дзмітрый трапіў у палон, яму, як і інш. баярам — прыхільнікам саюзу з ВКЛ, Іван III загадаў адсекчы галаву. Марфа і яе сын Фёдар працягвалі варожую Маскве дзейнасць.
т. 2, с. 337
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)