алеба́стр

(лац. alabastrum, ад гр. alabastros)

размолаты белы гіпс, які выкарыстоўваецца для тынкоўкі, вырабу скульптур, у хірургіі і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

напа́л м

1. тэх Glühen n -s; Glut f -;

тэмперату́ра напа́лу Glühhitze f -;

бе́лы напа́л Wißglut f;

чырво́ны напа́л Rtglut f;

2. перан Spnnung f -; hher Grad

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

бруне́т, ‑а, М ‑неце, м.

Мужчына з чорнымі або вельмі цёмнымі валасамі. Падобныя з твару, браты шмат у чым адрозніваліся адзін ад аднаго: маладзейшы — вышэй ростам, белы, з простымі і мяккімі, як лён, валасамі, у той час калі Сяргей амаль брунет. Шамякін.

[Фр. brunet.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апа́лавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да апалу ​2. Апалавы камень. // Які зроблены з апалу ​2 або ўтрымлівае апал ​2. Апалавы пярсцёнак. // Малочна-белы з жоўтым або блакітным адценнем; такога колеру, як апал ​2. На апалавым небе не было ніводнай хмурынкі. Мікуліч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэкальтэ́, нескл., н.

1. Вялікі выраз у верхняй частцы жаночага адзення. Вячэрняя сукенка з цёмнага аксаміту, з вялікім дэкальтэ, яшчэ больш падкрэслівала матава-белы, крыху з ружовым адценнем колер скуры, акругласць грудзей, шыі, плячэй. Карпюк.

2. у знач. нязм. прым. Дэкальтаваны. Плацце дэкальтэ.

[Фр. décolleté.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кара́л, ‑а, м.

1. Марская нерухомая жывёліна, якая жыве калоніямі на скалах; род паліпаў.

2. Вапнавае адкладанне некаторых відаў гэтых жывёл — чырвоны, ружовы або белы камень, які пасля адпаведнай апрацоўкі выкарыстоўваецца як упрыгожанне. Маніста з каралаў. // Само ўпрыгожанне з такога каменю; каралі.

[Грэч. korallion.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэ́пацца, ‑аецца; незак.

Разм. Трэскацца, лопацца. [Паліна], такая маленькая, працуе там, на перамычцы, дзе раве сівер, ад якога рэпаюцца вусны і робіцца задубелым і непрыгожым твар. Савіцкі. Гэта рэпаецца спелы Жоўты струк, тугі і поўны, І на свет выходзіць белы Зіхатлівы твар бавоўны. Кірэенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трая́кі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да трох крыніц; які праяўляецца ў трох выглядах, відах. Траякая выгада. Траякае значэнне. □ — А ты, дуда, які хлеб хочаш есці? — запытаў дзед Самуіла і пасадзіў хлопца сабе на калена. — Ёсць траякі: чорны, белы і ніякі. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Перакабе́лы, пэрэкобі͡элы ’чорны бык ці карова з белай паласой упоперак тулава’ (Бес.), ст.-польск. przekobiały ’ў белыя палосы’, przekoczarny ’ў чорныя палосы’. Да пе́рак і бе́лы (гл.), параўн. славен. pré̥koš ’назва свойскай жывёлы, у прыватнасці, свінні’, pré̥kast ’паласаты’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мядзве́дзь, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Вялікая драпежная млекакормячая жывёліна сямейства мядзведзевых з густой поўсцю і тоўстымі нагамі.

Буры м.

Белы м.

2. перан. Пра няўклюднага, непаваротлівага чалавека (разм.).

Дзяліць шкуру незабітага мядзведзя (разм.) — размяркоўваць прыбытак, якога ў наяўнасці яшчэ няма.

Мядзведзь на вуха наступіў каму (разм., жарт.) — пра чалавека, у якога адсутнічае музыкальны слых.

|| прым. мядзве́джы, -ая, -ае.

Мядзведжыя сляды.

Мядзведжае футра.

Мядзведжая паходка (перан.).

Мядзведжы куток (разм.) — аддаленае, глухое месца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)