doraźny

doraźn|y

хуткі, безадкладны, неадкладны;

sąd ~y — ваенна-палявы суд;

~a pomoc — безадкладная (першая) дапамога;

~e kłopoty — часовыя цяжкасці

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Вёрткі ’здольны да хуткіх і спрытных рухаў; выкрутлівы, порсткі, жвавы; пранырлівы’ (КТС, БРС, Шат., Карл.), укр. ве́рткий ’шустры’, рус. разан. вёртко ’хутка, скора’, чэш. уст. vrtký, новае vratký ’нясталы, ненадзейны, хісткі’, славац. vrtký ’хуткі, рухлівы, неспакойны, вёрткі, рэзкі’. Паўн.-слав. ізалекса. Утворана пры дапамозе суф. ‑kъ ад дзеяслова vьrtěti; гл. вярцець. Крукоўскі (162) лічыць гэту лексему агульнарускай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ада́жыо

(іт. adagio = павольна)

1) муз. павольны тэмп, больш хуткі, чым ларга, але павольнейшы за андантэ;

2) музычны твор або яго частка ў такім тэмпе;

3) павольная частка сольнага або дуэтнага балетнага танца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

meteoric

[,mi:tiˈɔrɪk]

adj.

1) мэтэо́рны, мэтэары́тны

meteoric shower — дождж мэтэо́раў

2) бліску́чы або́ ху́ткі, як мэтэо́р

3) зьвя́заны з атмасфэ́рай або́ атмасфэ́рнымі зья́вамі, атмасфэры́чны

meteoric phenomena — атмасфэ́рныя зья́вы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ВУША́Н

(Plecotus auritus),

млекакормячая жывёла сям. кажанавых атр. рукакрылых. Пашыраны ў Еўразіі, Паўн. Афрыцы. На Беларусі трапляецца ўсюды, нешматлікі. Аселы. Жыве пад адсталай карой, на гарышчах, за аканіцамі, у дуплах, зімой — у скляпах, падвалах, бульбяных ямах і інш.

Даўж. цела 4,2—5,4 см, хваста да 5,2, вушэй да 4 см, маса да 10,5 г. Поўсць мяккая, шаўкавістая, зверху палева-буравата-шэрая з карычневым адценнем, знізу шэра-белавата-палевая. Палёт хуткі, нераўнамерны. Нараджае 1, зрэдку 2 дзіцянят. Палюе ноччу без перапынку на невял. вышыні па ўзлесках і лясных прасеках, у кронах дрэў паркаў і садоў, уздоўж дарог, над вадаёмамі. Знішчае лускакрылых насякомых, пераважна шкоднікаў сельскай і лясной гаспадаркі.

т. 4, с. 298

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ча́сты

1. häufig, óftmalig; wiederhólt (паўторны);

2. (густы) dicht;

ча́сты грэ́бень ein díchter [féiner] Kamm; Stáubkamm m -(e)s, -kämme;

ча́сты лес díchter Wald;

3. (хуткі) schnell;

ча́сты аго́нь вайск. Schnéllfeuer n -s;

ча́сты пульс мед. beschléunigter [schnéller] Puls

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

szybki

1. скоры, хуткі; хуткасны; шыбкі;

bar ~ej obsługi — бар хуткага абслугоўвання;

2. хуткасны;

droga ~ego ruchu — хуткасная траса; шаша; аўтастрада

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

lotny

lotn|y

1. лятучы; лятальны; лётны;

2. перан. хуткі; кемлівы, кемны;

~e piaski — сыпкія пяскі;

~y finisz — спарт.. прамежкавы фініш

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

каска́д

(фр. cascade, ад іт. cascata)

1) вадаспад, які падае ўступамі;

2) перан. імклівая плынь чаго-н. (напр. к. слоў);

3) цыркавы прыём, які імітуе падзенне з каня, турніка, веласіпеда і інш.;

4) хуткі танец, які суправаджаецца спевамі, у аперэце.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

◎ Ле́ткі ’лёгкі’ (Сцяшк.), ’хуткі, шпаркі, рухавы, быстры на ногі’ (зэльв., Сл. паўн.-зах.; слонім., Нар. лекс.; карэліц., Нар. словатв.), лётка ’хутка’ (КЭС, лаг.), ’лёгка’ (в.-дзв., трак., ваўк., беласт., Сл. паўн.-зах.) і аналагічна леткае, лёгкія ’лёгкае’ (гродз., Сл. паўн.-зах.). Аформілася пад уплывам польск. teiki ’лёгкі’ з лёгкі (гл.). Сюды ж лёцянкі ’лёгенькі’ (Сцяшк.), а таксама лёцянкі ’рэдзенькі (пра суп)’ (Сцяшк.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)