жыццесцвярджа́льнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць жыццесцвярджальнага. Адной з асноўных мастацкіх асаблівасцей аповесці Хвядоса Шынклера «Сонца пад шпалы» з’яўляецца яе аптымізм, жыццесцвярджальнасць. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бліск, ‑у, м.

1. Успышка святла. Бліск маланкі. // Яркае святло. Сонца паўдзённага бліск Слепіць вочы. Чарот.

2. Быстры погляд. Бліск вачамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

астэро́іды, ‑аў; адз. астэроід, ‑а, М ‑дзе, м.

Малыя планеты, якія абарачаюцца вакол Сонца, галоўным чынам паміж арбітамі Марса і Юпітэра.

[Ад грэч. asteon — зорка і eidos — выгляд.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

башта́н, ‑а, м.

Абл. Тое, што і бахча. На баштан заедзеш — кавуны во якія ляжаць, як тое сонца, калі ўсходзіць. Шамякін.

[Ад перс. bōštan — сад.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лу́шчыцца, ‑шчыцца; незак.

1. Лупіцца, здзірацца. Лушчыцца скура. □ Загарэў, бядак, ад сонца, Твар лушчыўся і ліняў. Колас.

2. Зал. да лушчыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падглядзе́ць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць.

Зак. да падглядаць (у 1 знач.). Падымалася ўгору высокая цёмная вадакачка, нібы стараючыся падглядзець усход сонца. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пастыда́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Абл. Пасаромецца. [Міхал:] — І не сядзі, як сыч. Сонца ўжо над хатай. Чалавека б чужога пастыдаўся. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўне́ба, н.

Палавіна неба. Паўнеба на захадзе было пакрыта агромністай цёмнай хмарай. Лынькоў. Пачало паказвацца сонца. Ранішняя зара ахапіла паўнеба. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сінады́чны, ‑ая, ‑ае.

У астраноміі — які мае адносіны да бачнага на небе размяшчэння нябесных цел адносна Сонца ці адносна адзін аднаго.

[Ад грэч. synodos — спалучэнне, збліжэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

храмасфе́ра, ‑ы, ж.

Спец. Адзін з слаёў сонечнай атмасферы, які можна бачыць у час зацьмення ў выглядзе яркага кольца вакол Сонца.

[Ад грэч. chrōma — колер, фарба і sphaira — шар.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)