АБА́ДА (Abbado) Клаўдзіо
(н. 26.6.1933, Мілан),
італьянскі дырыжор і піяніст. Скончыў Міланскую кансерваторыю па класах фп. (1953) і кампазіцыі (1955). Выступаў як піяніст. З 1969 дырыжор, муз. і маст. кіраўнік (да 1986) т-ра «Ла Скала», з 1971 адначасова гал. дырыжор Венскага філарманічнага, з 1979 Лонданскага сімфанічнага, з 1989 Берлінскага філарманічнага аркестраў. Кіраўнік створанага ў 1982 філарманічнага аркестра «Ла Скала». З 1986 маст. кіраўнік Венскай дзярж. оперы. Лаўрэат міжнар. конкурсу маладых дырыжораў імя Дз.Мітропуласа (Нью-Йорк, 1963).
т. 1, с. 10
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
патрыя́рх
(гр. patriarches = родапачынальнік)
1) кіраўнік роду ў родавым грамадстве;
2) вышэйшая духоўная асоба, кіраўнік праваслаўнай царквы;
3) перан. стары і вельмі паважаны чалавек у якім-н. калектыве.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
мэр
(фр. maire, ад лац. maior = больш)
кіраўнік муніцыпалітэта ў Англіі, Францыі, ЗША і некаторых іншых краінах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рэйхска́нцлер
(ням. Reichskanzler, ад Reich = дзяржава + Kanzler = канцлер)
дзяржаўны канцлер, кіраўнік урада ў Германіі 1871—1945 гг.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
operator [ˈɒpəreɪtə] n.
1. апера́тар (у розных знач.);
a computer operator апера́тар ЭВМ
2. тэлефані́ст, сувязі́ст; тэлефані́стка, сувязі́стка
3. улада́льнік, кіраўні́к (прадпрые́мства);
a smooth/slick operator infml ло́ўкі дзяло́к, спрытню́га
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Дубіна (кіраўнік казацка-сялянскага атрада ў 16—17 ст.) 9/17
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Смірноў П. І. (кіраўнік партыз. руху) 8/165; 9/614—615
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Пятроў В. А. (кіраўнік партыз. руху) 8/137, 659; 9/58
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Пракура́т ’прайдзісвет’ (ТСБМ, Нас.), пракура́та ’прайдзісвет (аб жанчыне)’ (Нас.). Рус. прокура́т ’свавольнік, гарэза’, прокурати́ть ’гарэзаваць’. З польск. prokurat ’адвакат, павераны ў справах’, якое паходзіць з лац. prōcūrātor ’апякун, кіраўнік, правіцель’ (Фасмер, 3, 374). Значэнне магло змяніцца пад уплывам пракуда, прайдоха (гл.) (параўн. Праабражэнскі, 2, 130; Зяленім, РФВ 54, 116).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Старшыня́ ‘кіраўнік; асоба якая старшынствуе’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Гарэц., Касп., Бяльк.), старшыня́, старшына́ ‘тс’ (Ласт.), старшына́ ‘тс’ (ТС). Вытворнае ад старшы ‘старэйшы’, формы ступені параўнання да стары (гл.). Паводле Карскага (1, 323), канчатак слова ‑іна быў заменены на ‑іня пад уплывам слоў тыпу вышыня́, шырыня́ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)