Verbum

Скра́баць ‘рабіць шум, скрабучы, драпаючы што-небудзь’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Байк. і Некр., Бяльк., Варл.), скро́баць ‘скрэбці, шаркаць нагамі’ (ТСБМ, Нас., Байк. і Некр.), гіперкарэктнае скрёбыць ‘скрабаць, шкрабаць’ (Бяльк.). Рус. скроба́ть ‘скрэбці’, укр. скроба́ти, шкроба́ти, польск. skrobać, в.-луж. škrabać, н.-луж. škrabaś, чэш. škrábati, славац. škrabať, славен. škrábati. Роднасныя літ. skrabéti ‘шамацець’, лат. skrabêt ‘скрасці’, с.-н.-ням. schrapen (*skrapôn) і г. д. (гл. Фасмер 3, 658; Махэк₂, 613). Іншая ступень чаргавання ў скрэбці (гл.). Сной₁ (636) узнаўляе прасл. *skrabati, якое лічыць новаўтварэннем.

Псяю́ха ’пра таго, хто выклікае агіду, нянавісць (лаянка)’ (Нас., Гарэц., Байк. і Некр., ТСБМ), ’сабачая кроў’ (Нік. Очерки, Доўн.-Зап., 2). З польск. psiajucha < psia jucha ’сабачая кроў’ (эўфемізм кляцьбы, параўн. псялыга, гл.).

Растані́ мн. л. ’перакрыжаванне дарог’, ’развілка, месца, дзе дарога раздвойваецца, разыходжанне дарог, раздарожжа’ (Байк. і Некр., Яшк.), растанькі́ ’тс’ (Ян., Мат. Гом.), растанцы́ ’тс’ (Мат. Гом., Янк. 1), расстанцы́ ’тс’ (Сцяшк.). Гл. ро́стань.

Ро́знасць ₁ ’розніца’, ’вынік адымання (у матэматыцы)’ (ТСБМ, Гарэц.) — калька з рус. ра́зность ’тс’.

Ро́знасць ₂ ’неаднолькавасць’ (Нас.), ’адрозненне’ (Байк. і Некр.), ст.-рус. розность, польск. różność, чэш. různost ’тс’. Да розны (гл.).

Скі́дак ‘неданошанае дзіця’ (Ласт., Байк. і Некр.), скі́дыш ‘тс’ (Касп.). Рус. ски́док, ски́дыш ‘тс’, укр. ски́дка ‘неданошанае ягня’. Да скідаць, скінуць ‘дачасна пазбаўляцца цяжарнасці’ (гл. кідаць у адпаведным значэнні) з суф. ‑ок, ‑ыш.

Сцю́жа ’моцны холад, мароз’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Ласт., Касп., Гарэц.), сту́жа ’тс’ (ТС, Бяльк.), сцю́жа, сці́жа ’тс’ (паст., Сл. ПЗБ). Укр. сту́жа, рус. сту́жа ’тс’. Прасл. *studja да *studъ, гл. студзіць, сцюдзёны.

Та́нець ’дзешавець’ (Нас.), тане́ць ’тс’ (Некр. і Байк.), танне́ць ’тс’ (ТСБМ), таніе́ті ’тс’ (Вруб.; беласт., Сл. ПЗБ), та́ннець ’тс’ (Ласт.). Гл. танны; перанос націску, магчыма, пад уплывам дзешаве́ць (гл. дзёшава). Параўн. та́ніць, гл.

Таўлі́нка ’берасцяная табакерка’ (Нас., Гарэц., Байк. і Некр.). Параўн. укр., рус. тавли́нка ’тс’ з не да канца высветленым паходжаннем; звязваюць з тавалга (гл.; Фасмер, 4, 8), параўн. польск. tawulina ’расліна з сям’і тавалгавых’.

Трэ́бнік ‘кніга, у якой сабраны малітвы для адпраўлення трэб’ (ТСБМ, Нас., Некр. і Байк.), ст.-бел. требникъ ‘тс’, ‘ахвярнік’ (ГСБМ). Са ст.-слав. трѣбьникъ, ‘кніга рытуалаў у грэчаскай царкве’. Да трэ́ба ₁ (гл.).

Ту́каўка ‘удод, Upupa epops L.’ (Некр. і Байк., Касп.). Да ту́каць ‘крычаць, палохаць крыкам’ (гл.); названа паводле крыку птушкі, які ўспрымаўся па-рознаму, параўн. то‑то‑то — перадача гукаў спеву ўдода (Мова Сен.).