Пітны́ ’прыгодны для піцця’ (ТСБМ), укр. питни́й, польск. pitny, чэш., славац. pitný, славен. píten, прасл. *pitьnъjь, утворанае ад *piti ’піць’ пры дапамозе суф. ‑ьnъ‑ (< і.-е. ‑ĭnŏ), першапачаткова з герундыўным значэннем ’тое, што належыць, трэба піць’, параўн. аналагічнае літ. im̃tinas ’тое, што трэба ўзяць’; магчыма, сюды ж ад’ектыўны ст.-грэч. суфікс ‑σιμός < ‑timos і балт. ‑tinos (Трубачоў, Праспект, 72–73).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Су́сліць ’смактаць; піць, цягнуць патрошку’, ’мусоліць’ (Нас., Некр. і Байк.), ’ледзь сачыцца (пра ваду)’ (Цых.), суслі́ць экспр. ’прасці’ (Сл. рэг. лекс.); сюды ж, відаць, і сусмо́ліць ’слініць, ссаць, абсмоктваць’ (Варл.) з экспрэсіўнай устаўкай ‑мо‑, су́сліцца ’замаслівацца пры ссанні’ (Нас.). Рус. наўг. су́слить ’павольна піць; чмокаць’, су́сля ’той, хто сусліць’. Звязана чаргаваннем галосных з *sъsati ’ссаць’; гл. Фасмер, 3, 810; ЕСУМ, 5, 483.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́церпець, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак., што.
1. Цярпліва перанесці, перацярпець; вытрываць. Выцерпець боль. Выцерпець многа пакут.
2. без дап. (звычайна з адмоўем). Праявіць вытрымку; стрымацца. Я слухаў з цікавасцю.. і не выцерпеў, перабіў расказчыцу. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́лупіць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак., каго-што.
Разм.
1. Выдраць, вырваць сілаю што‑н. добра ўмацаванае. Вылупіць ліст з кнігі. Вылупіць прабой з вушака.
2. Набіць, адлупцаваць.
•••
Вылупіць вочы (бельмы) — пільна паглядзець шырока расплюшчанымі вачамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
clink [klɪŋk] v.
1. звіне́ць, дзі́нькаць, бра́згаць;
glasses/keys/coins clink звіня́ць шкля́нкі/ключы́/мане́ты
2. звіне́ць, бра́згаць (чым-н.);
clink glasses with smb. чо́кацца, піць за чыё-н. здаро́ўе
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
poison1 [ˈpɔɪzn] n. яд, атру́та;
These mushrooms contain a deadly poison. У гэтых грыбах ёсць смяротны яд.
♦
what’s your poison? infml, hum. яку́ю атру́ту жада́еце?; што бу́дзеце піць?
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
адкіпе́ць, ‑піць; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Згуснуць, ссесціся ад кіпення. Малако адкіпела.
2. перан. Уціхнуць, супакоіцца. Адкіпеў я, раптоўна вачах На радзімай тваёй зямлі. Бічэль-Загнетава. / у безас. ужыв. Адкіпела на душы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ускіпе́ць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак.
Нечакана раззлавацца. Спакойны, дасюль, Тышкевіч ускіпеў: — Замнога на сябе бярэш, Прусава. Асіпенка. — Чаго ты, дзеўка, ускіпела? — разважна загаварыў стары цясляр, калі Таіса села. Паслядовіч. — Браканьеры! — ускіпеў ляснік. — Што вы зрабілі?! Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Паі́ць ’даваць піць каму-н.; насычаць вільгаццю, вадой’. Рус. пои́ть, ст.-рус., ст.-слав. поити, польск. poić, чэш. pojiti, серб.-харв. по̀јити, славен. pojíti, pojim, балг. поя́ ’паю’. Праслав. pojiti. Фасмер (3, 304) асновай гэтага дзеяслова лічыць прасл. *pojь ’напітак’, які ад піць (гл.) з аблаутам у корані. Махэк (452) мяркуе, што ў прасл. была ўтворана дзеяслоўная аснова з poj‑, г. зн. не абавязкова ад назоўніка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кру́нуць 1 ’каркнуць’ (Нас.). Балтызм. Да літ. krunkti ’каркаць’.
◎ Кру́нуць 2 ’выпіць залпам’ (Нас.). Відаць, да клюнуць ’тс’. Гукапераймальнае. Параўн. глюкаць, клюкаць ’піць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)