długi

dług|i

1. доўгі;

~i na dwa metry — два метры ў даўжыню;

2. доўгі; працяглы;

~a rozmowa — доўгая размова;

upaść jak ~i — расцягнуцца (упасці) ва ўвесь рост;

jak dzień (rok) ~i — цэлы дзень (год)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Мол1 ’высокі і доўгі вал у порце’ (ТСБМ). З рус. мол ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 83), якое з італ. molo ’тс’ (Фасмер, 2, 641).

*Мол2, ст.-бел. молъ ’мул’ (Карскі, Труды, 312). Да мул (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тапля́к ’бервяно, якое доўгі час праляжала пад вадой’ (ТСБМ), ’дрэва, якое ляжала ў вадзе’ (віц., Нар. сл.; барыс., Сл. ПЗБ), ’патанулае дрэва’ (лельч., Расл. св.), топля́к ’патанулая калода’ (ТС, ПСл). Ад тапі́ць, тапі́цца, гл. тапі́ць1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

descant

[dɪsˈkænt]

1.

v.

1) расьпява́ць мэлёдыю на галасы́

2) до́ўга раска́зваць, расьця́гваць у́тарку)

2. [ˈdeskænt]

n.

1)

а) мэлёдыя, раскла́дзеная на галасы́

б) ды́скант о́лас)

2) мэляды́чная пе́сьня

3) до́ўгі ро́спавед

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

дасвіста́цца, ‑свішчуся, ‑свішчашся, ‑свішчацца; зак.

Разм.

1. Свістам прымусіць каго‑н. адазвацца, адгукнуцца.

2. Свішчучы доўгі час, дайсці да непрыемных вынікаў. — Ну што, дасвістаўся? — здзекліва спытаў Толік, калі ўсе выйшлі. — За цябе чуць штрафу не заплацілі. Няхай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надо́ўга, прысл.

На доўгі час, на вялікі адрэзак часу, на вялікі тэрмін. Надоўга асталася ў памяці гэтая язда, густыя лясныя пахі, спяванне птушак. Мурашка. Часта ішлі дажджы, але яны не ўсталёўваліся, неба не бывала хмурным надоўга. Самуйлёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паме́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Тое, што і памета. Трэці [мужчына] доўгі, худы і пануры з зямлістым колерам твару, сядзеў над нейкаю паперкаю, углыбіўшыся ў чытанне, і рабіў сяды-тады ў ёй паметкі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сажнёвы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сажня. Сажнёвыя меры. Сажнёвы стос дроў. // Разм. Вельмі вялікі (высокі, доўгі і пад.). Сажнёвыя крокі. □ Я нясмела накіраваўся да старасты. Той паглядзеў на мяне з вышыні свайго сажнёвага росту. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цэ́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

Абл. Кукарда. На чалавеку быў доўгі шынель без пагонаў і зімовая салдацкая шапка без цэшкі. Якімовіч. Алесь браў стрэльбу, шапку з цэшкай І нёс з шчасліваю ўсмешкай. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пралангава́ць ’прадоўжыць (прадаўжаць) тэрмін чаго-небудзь’, праланга́цыя ’прадаўжэнне дзеяння’ (ТСБМ). Праз польск. prolongować, дзе з лац. prolangare, якое з pro‑ і longusдоўгі’ (Банькоўскі, 2, 782). Ст.-бел. проленгованый ’працягнены’ < ст.-польск. prolengowany < prolongować (Булыка, Запазыч., 266).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)