◎ Піры́ндзіць ’гаварыць абы-што’ (карэліц., Сцяшк. Сл.: Скарбы), ’нагаворваць на каго-небудзь’, ’вельмі тонка прасці’ (навагр., ЖНС). Відаць, звязана з прасл. *рьгёІі ’сварыцца’, узмоцненага экспрэсіўиым інфіксам -/W-, параўн. трындіііц? ’гаварыць пустое’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Makulatúr
f -, -en макулату́ра
réden Sie doch kéine ~! — разм. не гавары́це глу́пстваў!, не вярзі́це абы-чаго́!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
праіснава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак.
Пражыць, прабыць некаторы час. Няўжо мы [палонныя лагера] павінны толькі.. брахаць за вугламі на фашыстаў і пакорна падпарадкоўвацца, абы яшчэ крыху праіснаваць. Карпюк. Калгасная форма гаспадаркі праіснавала тут ва ўмовах партызанскага краю цэлы год — з лета 1941 г. да лета 1942 года. Залескі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усяно́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які прадаўжаецца, працягваецца ўсю ноч. Гэта было ўсяночнае вандраванне. Яны ўдвух [Мішурын і Вялічка] усю ноч блыталіся па цёмных закутках, абы не натрапіць на нямецкія вочы. Чорны.
2. у знач. наз. усяно́чная, ‑ай, ж. Царкоўная служба перад вялікаднем у праваслаўных хрысціян, якая працягваецца ўсю ноч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ляпа́йла ’манюка, той, хто нясе лухту’ (Шат.). Рус. валаг., перм. ля́пало ’пляткар’. Да ля́паць ’гаварыць абы-што’. (Аднак параўн. літ. lẽpas ’балбатун’, lẽpaila ’гультай, вялы чалавек’.) Аб суфіксе гл. Сцяцко, Афікс. наз., 93.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трынды́каць ‘гаварыць абы-што’, ‘ледзьве хадзіць пасля хваробы’ (ТС), трынды́чыць ‘многа гаварыць’ (Мат. Маг.). Параўн. укр. тринди́кати ‘няўмела іграць на шчыпковым інструменце’, ‘несупынна гаварыць’. Экспрэсіўныя суфіксальныя ўтварэнні на базе імітатыва трынды, параўн. трындзець.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разарва́ць zerréißen* vt (на кавалкі); zerfétzen vt (абы-як);
разарва́ць на кава́лкі in Stücke réißen*;
2. (сувязі, кантакты) (áb)bréchen* vt;
разарва́ць дыпламаты́чныя адно́сіны diplomátische Bezíehungen ábbrechen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
изря́дно нареч.
1. (довольно много) разг. пара́дкам, до́сыць (даво́лі) шмат; дастатко́ва;
2. (отлично) уст. важне́цка, не абы-я́к, выда́тна; (хорошо) до́бра; (неплохо) нядрэ́нна, даво́лі до́бра; см. изря́дный;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
изря́дный
1. разг. (значительный по количеству) даво́лі вялі́кі, немалы́, дастатко́вы; (большой) вялі́кі, до́бры;
2. (отличный) уст. важне́цкі, не абы́-які, выда́тны; (хороший) до́бры; (неплохой) нядрэ́нны, даво́лі до́бры.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
зламы́сны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае на мэце злы намер, што‑н. нядобрае. [Карызна] ведаў пра выпадкі, калі некаторыя зламысныя калгаснікі, у душы зацятыя ворагі калектывізацыі, рабілі ўсялякія штукі, абы не здаваць у калгас сва[ёй] жывёлы. Зарэцкі.
2. Уст. Які заключае ў сабе злы намер; злачынны. Зламысны ўчынак. Зламысная змова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)